Hoge rentetarieven tijdens Open Markt Operaties (OMO’s) in tijden van economische nood, zijn mogelijk rationeel en komen ook in andere landen voor Vaker is te lezen en horen dat Surinaamse burgers grote en zelfs buitensporige kritiek hebben op de hoge OMO-rentes door de Centrale Bank van Suriname. Hoewel zinnige en onderbouwde kritiek nodig en zeker mogelijk is, vereist dat degelijk onderzoek en kennis en dient die niet zomaar uit ‘de losse pols’ te worden geuit, omdat dit het werk van goedwillende bestuurders en ook de Centrale Bank onnodig bemoeilijkt. En zo ook de meest kwetsbare Surinamers nog meer in de verdrukking kunnen geraken. De hoogte van de OMO-rentes alleen kan niet de enige basis zijn voor buitensporige kritiek, en kan ook geen reden zijn voor buitensporige kritiek. Vandaar dit korte stuk.

Wat is een OMO?

Een OMO is een Open Markt Operatie waarbij centrale banken geld in of uit de economie kunnen halen.

OMO’s tijdens crisis

In tijden van economische crisis en hyperinflatie hebben centrale banken soms extreem hoge rentetarieven ingezet als onderdeel van Open Markt Operaties (OMO’s) om de economische stabiliteit te herstellen. Dit soort maatregelen is zeldzaam maar kan essentieel zijn om de inflatie te beteugelen en het vertrouwen in de nationale valuta te herstellen. Hier zijn enkele opmerkelijke voorbeelden:

(1) Zimbabwe

Tijdens de hyperinflatie in 2008 werden de rentetarieven astronomisch hoog, hoewel deze in praktische zin zinloos werden omdat de inflatie dagelijks verdubbelde.

(2) Argentinië 5000%

In de late jaren 1980 en vroege jaren 1990 kampte Argentinië met een ernstige hyperinflatie. In 1990 bereikten de rentetarieven een ongekende hoogte van 5000 procent op jaarbasis, een van de hoogste percentages ooit geregistreerd.

(3) Turkije 24%

In een meer recent voorbeeld, in 2018, verhoogde de Turkse Centrale Bank de rente tot 24 procent om de inflatietegen te gaan en de val van de Turkse lira te stoppen.

Doel van hoge OMO-rentes

Deze voorbeelden tonen aan dat, hoewel zeldzaam, zeer hoge rentetarieven mogelijk zijn tijdens OMO’s in tijden van ernstige economische verstoringen. Dergelijke acties zijn gericht op het snel herstellen van economische orde en het verminderen van de impact van inflatie op de burgers.

Tot slot nog een opmerking over bewuste geheimhouding en ondoorzichtigheid door Centrale Banken gedurende OMO’s

Centrale banken kiezen soms voor een zekere mate van ondoorzichtigheid en geheimhouding in hun communicatie over specifieke interventies tijdens Open Markt Operaties. Het idee hierachter is dat als marktdeelnemers precies weten wat de Centrale Bank plant, ze kunnen speculeren of handelen op een manier die het doel van de centrale bank ondermijnt.

Door niet volledig transparant te zijn over de timing of de omvang van de interventies, kan de Centrale Bank voorkomen dat de markt haar acties voor is en zo effectiever haar doelstellingen, zoals inflatiebeheersing of stabilisatie van de valuta, bereiken. Dit element van verrassing kan helpen om de impact van het beleid te maximaliseren. Een dergelijke mate van geheimhouding vereist de hoogste normen van integriteit en betrouwbaarheid van de professionals die betrokken zijn bij OMO’s.

Integriteit en eerlijkheid handhaven is de taak van de kiezer

Uit het bovenstaande wordt hopelijk voldoende duidelijk dat iedere kiezer zich er van bewust dient te zijn dat hij een persoonlijke verantwoordelijkheid draagt om tijdens verkiezingen streng te helpen toezien op het kiezen van integere bestuurders met een track record van integriteit en eerlijkheid.

Het gehele economische systeem raakt instabiel en kan herhaaldelijk blijven ontsporen richting hyperinflatie, indien burgers verkeerde keuzes maken.

Shaif Basier