ISS organiseert bijeenkomst over ‘Atrocity Crimes’ strafproces Bouterse

Op 11 april 2024 organiseerde het International Institute of Social Studies (ISS) een conferentie om het Suriname ‘Atrocity Crimes’ proces oftewel de gruweldaden van Desi Bouterse in het 8 Decemberstrafproces te analyseren en de langetermijngevolgen voor Suriname en het internationaal strafrecht te bespreken. Het programma van de ISS-bijeenkomst in Paramaribo over het proces tegen de gruweldaden tijdens de radicale ommekeer in Suriname omvatte paneldiscussies en reflecties op het strafproces. Doel van de discussiebijeenkomst was om aan de hand van een aantal stellingen over oordeelvorming, een reflectie te bewerkstelligen in de rechtspraak. Hetgeen in de discussies over gevolgen van het proces ook naar voren kwam. De opzet van de discussiebijeenkomsten, waarin aan de hand van stellingen over de context en het inzicht van het strafproces is besproken. Vervolgens kwamen deelnemers tot een analyse. In de discussiebijeenkomsten van de deelnemers over het 8 Decemberstrafproces, werd bij aanvang de film ‘08.12. 82 it is not Past’ van regisseuse Ida Does vertoond, om de context van het proces inzichtelijk te maken. Hierna volgde een discussie met Romeo Hoost en dr. Lilian Gonsalves, beiden nabestaanden van de slachtoffers van 8 december 1982.

In de documentaire neemt Noraly Beyer (op 8 december 1982 nieuwspresentator bij de STVS) de deelnemers van de vergadering mee naar de nacht ‘waarop zij haar onschuld verloor’. In de film onderzoekt zij de decembermoorden in zowel Suriname als Nederland.  Ze sprak onder meer met John Dugard, mensenrechtenexpert uit Zuid-Afrika, die de folteringen en moorden van 8 december 1982 betitelt als misdaden tegen de menselijkheid. Zij laat in de documentaire ook studenten van de Anton de Kom Universiteit en hedendaagse kunstenaars aan het woord. Rechter Tamara Trotman, van het gerechtshof Den Haag en vanaf 1 april 2023 raadsheer in de Hoge Raad, besprak in de discussiebijeenkomst met dr. Jeff Handmaker van ISS en dr. Reed Brody van het Internationaal Hof van Justitie de oordeelvorming gedurende het gerechtelijk strafproces. In de discussie werd overwogen alle beschikbare informatie te gebruiken om vervolgens te komen tot logische, realistische en gegronde beslissingen, conclusies en adviezen. De deelnemers in de vergadering, allen experts, stelden dat ze situaties en gebeurtenissen beoordelen zonder terug te vallen op het in stand houden van de maatschappelijke stabiliteit, of op dezelfde routineuze manier te herhalen bij het vaststellen van de straf de maatregel en de strafmaat. Bijvoorbeeld hoe mensen met elkaar omgaan: de veroordeelde is een belangrijke figuur in het maatschappelijk leven. Sociale stabiliteit bestaat bij de gratie van het achterwege blijven van de inbreuken erop: ernstige conflicten, maatschappelijke spanningen, onrust of polarisatie.Hij, de wetgever, laat de instanties die hij aanwijst toe, om binnen bepaalde grenzen, de gepaste straf en strafmaat te bepalen voor de dader. Dr. Reed Brody van het Internationaal Hof van Justitie kwam in de vergadering tot een oordeelvorming, door te stellen: Wat kan er nog gedaan worden? En wat zou de volgende stap kunnen zijn? Daar eigenlijk het Decemberstrafproces met de uitspraak is afgesloten, maar de veroordeelde toch is ontkomen. Volgens hem bestaat er niet de indruk, dat de overheid en de rechterlijke macht niet de nodige maatregelen aan het treffen waren. Zo verwees hij naar het in aanbouw zijnde cellenhuis van het Militair Hospitaal. Wat kan er nog gedaan worden en wat is de volgende stap? Brody sprak ook over het interview van Reuters met het Openbaar Ministerie (OM) en vernam dat er geen updates te melden waren door het OM.  Dr. Lilian Gonsalves, mensenrechtenactivist uit Suriname, dr. Jeff Handmaker van ISS, Reed Brody, raadsman en woordvoerder van Human Rights Watch en advocaat Gaetano Best, discussieerden over de gevolgen van het proces. Dr. Gaetano Best verwees naar een verklaring van dr. Lilian Gonsalves, waarin wordt gesteld, dat er naar het Decemberstrafproces in bredere omvang gekeken moet worden. En zoals Best het verwoordde, moet volgens Gonsalves de aandacht gevestigd worden op de ontvluchte Bouterse. Best zei dat de zaak Bouterse enorme gevolgen heeft voor de rechtsstaat.  Een bestuursbeginsel waarin alle personen, instellingen en entiteiten, publiek en privaat, inclusief de staat zelf, verantwoording moeten afleggen aan wetten die publiekelijk zijn uitgevaardigd, gelijk worden gehandhaafd en onafhankelijk worden beoordeeld, en die in overeenstemming zijn met internationale mensenrechtenprincipes.

More
articles