VES-voorzitter Steven Debipersad begon zijn Nieuw-jaarsreceptie betoog met te refereren aan het Internationaal Monetaire Fonds (IMF) dat 2023 voor Suriname heeft beoordeeld als zeer uitdagend jaar en wel op het stuk van sociaal-financiële vraagstukken. Debipersad noemt 2023 een jaar dat op alle vlakken turbulent is geweest. Volgens hem begon de economische turbulentie op de eerste dag van het jaar met de introductie van de btw op brandstof, wat resulteerde in hogere prijzen. “Bedrijven waren hier niet goed op voorbereid. Het jaar werd daarna gekenmerkt door discussies over prijsontwikkeling en inflatie, die niet overeenkwamen met wat mensen daadwerkelijk ervoeren”, aldus Debipersad. Hij verduidelijkte dat de inflatie uiteindelijk steeg naar boven de 40%. Het leven werd duurder en sociale ondersteuningsmaatregelen werden traag geïmplementeerd en bereikten niet de juiste groepen. Dit leidde tot sociale onrust en zelfs rellen in februari.
Debipersad is van mening dat op bestuurlijk gebied er weinig cohesie binnen de coalitie was en zwak bestuurlijk leiderschap werd getoond, wat het vertrouwen in de regering niet ten goede kwam. Hij stelde dat nu de tweede helft van het jaar het IMF-programma pas weer werd opgepakt en werd er een schuldherschikking gerealiseerd, wat volgens hem resulteerde in een verbeterde kredietwaardigheid.
Echter vindt de VES dat dit zich helaas nog niet heeft vertaald naar de samenleving. “Een belangrijk moment was wel de bekendmaking van een mogelijk aardolieproject in september, wat positief kan zijn voor het land. De economische cijfers tonen aan dat de inflatie nog hoog blijft en er tekorten zijn bij grote financiële instellingen, aldus Debipersad. Tevens wees hij erop, dat het overheidsapparaat blijft groeien in plaats van inkrimpt. Ongeveer 4% van het BPP viel terug, wat waarschijnlijk resulteerde in een lagere groei dan werd verwacht.
Volgens Debipersad wordt dit ondersteund door de “maandelijkse economische activiteiten indicatoren”, die een aanzienlijke vertraging in de mijnbouwsector laat zien. Voorts stelt de VES zich op het standpunt, dat het IMF eens is met deze bevindingen en waarschuwt voor neerwaartse risico’s op korte termijn, vooral bij de uitvoering van het regeringsbeleid. Debipersad wees ook erop dat de sociale onvrede hervormingen kan bemoeilijken, “vooral op fiscaal, monetair en het economisch vlak”.
Volgens de VES zijn de openbare sectorhervorming en een sociaal vangnet dringend noodzakelijk. Ook merkte hij op dat de regering al heeft aangekondigd de salarissen van ambtenaren te zullen verhogen en sociale steun eveneens, wat zal leiden tot hogere overheidsuitgaven. Debipersad maakte duidelijk dat de regering toestemming vraagt om 60 miljard SRD uit te geven, terwijl ze maar 42 miljard SRD kan veroorloven. “De staatsschuld zal sterk stijgen met ongeveer 5 miljard SRD als DNA hiermee instemt. Volgens het Bureau voor de Staatsschuld is de totale staatsschuld in het afgelopen jaar gestegen van 105 miljard SRD in januari 2023 naar 125 miljard SRD in november”, aldus Debipersad. Voorts is hij van mening, dat als DNA de huidige begroting voor 2024 goedkeurt, de staatsschuld zal blijven toenemen en een probleem zal vormen voor de volgende regering en generatie. “Op 1 januari is de brandstofprijs gestegen en ook de wisselkoers lijkt weer te stijgen, waardoor de prijzen van stroom, water, kookgas en andere zaken zullen toenemen”, aldus de VES.
