Het Openbaar Ministerie (OM) heeft op 22 december bekendgemaakt dat de advocaat van de veroordeelden in de 8 decemberstrafzaak, een gratieverzoek voor zijn cliënten zal indienen. Als de hoofdverdachte Desi Bouterse en de medeveroordeelden gratie krijgen, hoeven zij hun straf niet uit te zitten. Maar volgens strafrechtadvocaat Gerard Spong, die nauw betrokken was bij het onderzoek in de zaak, is de kans dat dit gebeurt klein. President Chandrikapersad Santokhi zei onlangs in gesprek met Nieuwsuur, dat het volgens hem onvermijdelijk is dat Bouterse binnenkort de gevangenis ingaat. “Eén ding staat vast: er is een vonnis en dat vonnis moet worden uitgevoerd”, aldus Santokhi in Nieuwsuur. “De president heeft in zijn diverse uitingen geprobeerd de nadruk te leggen op het advies van het Hof van Justitie en juristen hebben diverse invalshoeken en details belicht. De president heeft naast afwijzing en toewijzing, een gedeeltelijke vermindering of matiging, theoretisch beschouwd”, aldus een jurist tegenover de krant.

Grondwettelijke mogelijkheid

“De wet geeft als zodanig, formele routes voor gratieverzoeken, waarbij opschorting van de tenuitvoerlegging mogelijk is, hangende de behandeling. Hierbuiten om kan te allen tijde gratie of clementie verzocht worden, zelfs meermaals. Er rust dan op de autoriteiten niet speciaal een verplichting op reactie en er is in dat geval geen reden tot opschorting, terwijl behandeling of overweging plaatsvindt”, zegt de jurist.

Verder benadrukt hij, dat in die zin er een onderscheid gemaakt kan worden tussen artikel 487 van het Wetboek van Strafvordering en de grondwettelijke mogelijkheid tot gratie. “Echter is artikel 487 van het Wetboek van Strafvordering meer een processuele uitwerking, waar de Grondwet een ruimer begrip van het recht op gratieverzoeken en de bevoegdheid tot gratie beoordeelt en toekent, omschrijft”, benadrukt de advocaat.

Verder stelt de jurist, dat de veroordeelde oud-president op zijn beurt in zekere zin zijn stilte heeft doorbroken. “In intentionele vaagheid heeft hij geïnsinueerd dat namens hem en namens ‘de hoogste leiding’, contact zou bestaan over ‘faciliteiten’. De regering zou ‘een zachte landing’ aangeboden hebben. Hij benadrukte de noodzaak om in alle rust verkiezingen voor te bereiden. Wederom een weinig juridisch onderbouwde wenselijkheid, verpakt in een façade van blufpoker. De regering nam in een verklaring nog dezelfde dag afstand van de karakterisatie van wat gaande is als ‘onderhandelingen’ en suggereerde, met betrekking tot het verwachte verzoek tot gratie, nog niet formeel door het Openbaar Ministerie geïnformeerd te zijn. Gezien de termijnen is dit alleszins mogelijk. Het verschil in karakter tussen het opzettelijk informele gevoelsimago van de veroordeelde oud-president en de overmatig formele huidige president, maakt dat van tegenstrijdigheid geen sprake hoeft te zijn, ondanks de schijnbaar uiteenlopende uitingen”, zegt de advocaat tot slot.

Geen gratie?

Irvin Kanhai, advocaat van Bouterse en de vier medeveroordeelden, heeft onlangs in een interview met Suriname Herald en Times of Suriname gezegd, dat hij geen gratieverzoek zal indienen bij president Santokhi.  Kanhai blijft bij zijn standpunt, dat het aanvragen van gratie betekent dat Bouterse en de medeveroordeelden Benny Brondenstein, Ernst Gefferie, Stephanus Dendoe en Iwan Dijksteel, zouden moeten bekennen dat ze schuldig zijn en spijt hebben. Kanhai is er tevens van overtuigd, dat ze geen gratie zullen krijgen als ze die aanvragen. “Waarom zou je deelnemen aan een verloren wedstrijd? Je weet dat je die zaak gaat verliezen, waarom dien je dan een verzoek in?”, aldus Kanhai. Door geen gratie aan te vragen, zullen de vonnissen die op 20 december zijn uitgesproken, worden uitgevoerd.