De stakeholders workshop van het Nationaal Mensenrechten Instituut (NMI) die zich over een paar dagen uitstrekt, is gisteren met een gering aantal journalisten van mediabedrijven begonnen. Mr. Margo Waterval zei in haar inleiding van het NMI, dat Suriname een Nationaal Mensenrech-ten Instituut nodig heeft.

Tevens riep ze journalisten op bij het streven dat het NMI bij wet wordt opgericht. De wet is in behandeling bij De Nationale Assemblee, maar is nog niet goedgekeurd. “We hebben ons internationaal gecommitteerd en verplicht dat  instituut bij wet voorzien moet worden”, aldus Waterval.

Volgens haar is het Bureau voor Mensenrechten, verbonden aan het ministerie van JusPol en behoort hierdoor aan de overheid, maar het op te richten NMI moet gescheiden zijn en geheel vrijwillig, en niet alleen in praktische binnenlandse aangelegenheden, maar ook wanneer het gaat om zelfstandige keuzes, actief zijn.

Dat wil niet zeggen dat het instituut geen advies nodig heeft, maar wel komt tot een zelfstandige keuze op basis van toegereikte informatie. Zo gaf Waterval het voorbeeld van de financiële middelen voor het NMI, waarbij er vertragingen bij overmakingen van de overheid zich voordoen.

Ook verwees ze naar de ‘Paris Principles’ waarin onder andere is vastgelegd dat het instituut onafhankelijk is van de regering en niet onderworpen is aan financiële controle die zijn onafhankelijkheid aantast. Als onafhankelijk instituut heeft het NMI tot doel om alle mensenrechten te beschermen door middel van het monitoren en uitbrengen van verslag over mensenrechtensituaties en onderzoeken van mensenrechtenschendingen.

Tevens heeft het NMI de bereidheid zich te committeren aan de Verenigde Naties en mensenrechtenverdragen. Ook kan het instituut klaagschriften van burgers behandelen waarbij getuigen en deskundigen opgeroepen kunnen worden. In gevallen waarbij er van foltering en mensenhandel sprake kan zijn, zal er een onderzoek gedaan worden om de juiste feiten van het gebeuren te weten te komen.

Zo kan bijvoorbeeld over de mensenrech-tensituatie gerapporteerd worden aan VN-verdragsorganen, die helpen de betekenis van bepaalde mensenrechten te verduidelijken, de overheid bijstaan in rapportage aan VN en regionale verdragsverplichtingen.

Het NMI zal ook adviezen geven en aanbevelingen doen aan de regering bij onder anderen de ratificatie of toetreding, implementatie en naleving van verdragen over mensenrechten en het promoten van onder meer non-discriminatie en alle mensenrechten.

In de intersessie als laatste onderdeel van de stakeholders workshop kwamen de aanwezige journalisten aan het woord. Duidelijk te merken was dat zij nauwer betrokken willen zijn in de activiteiten van het instituut. Er werd voorgesteld dat elk kwartaal er informatie-uitwisseling met betrekking tot de mensenrechtensituatie in ons land besproken en ook bekend gemaakt kon worden.

In het geval van zelfcensuur waarbij media of journalisten zichzelf beperkingen opleggen om te voorkomen dat ze worden bedreigd of nauwlettend worden gevolgd door tegenstanders, verwees Waterval naar het indienen van een klacht bij de politie en ook het Bureau voor Mensenrechten van JusPol, omdat het gaat om een binnenlandse aangelegenheid. Ook zou de Surinaamse Vereniging van Journalisten gevraagd kunnen worden om medewerking.

Enkele maanden geleden is een journalist van het dagblad De West op het Kabinet van de President tijdens een ontmoeting met Frans Timmermans van de Europese commissie, van achteren door een vrouwelijke politieambtenaar van de veiligheid van de president geschopt en getrapt, omdat hij door wilde vragen inzake een antwoord dat Timmermans had gegeven.

Ook een collega die trachtte in te gaan op het antwoord van Timmermans, werd van achteren geschopt. Beiden besloten om zelfcensuur toe te passen in plaats van in een conflict met de veiligheidsambtenaar te geraken.

Ook hebben de journalisten graag dat de toegang tot het instituut flexibeler zou zijn. Tevens werd benadrukt dat het heel moeilijk is om de minister van JusPol te bereiken en dat ook daaraan iets gedaan zou moeten worden om vlot enige informatie over brandende kwestie zoals vreemdelingenzaken te kunnen verkrijgen.