Bezorgdheid over relatief lage belastingontvangsten
Het 5de Suriname Economic Oversight Board (SEOB)-bulletin is onlangs uitgekomen en in deze editie wordt er ingegaan op de voortgang van het IMF-programma en de voornaamste ontwikkelingen die betrekking hebben op dit programma. “Het duurzaam maken van de overheidsfinanciën is één van de pijlers van het IMF-programma. Dit wordt onder andere gemeten aan de hand van de lopende rekening die minimaal op 1,7% van het bruto binnenlands product (BBP) dient uit te komen in 2023”, aldus de SEOB. Hoewel uit de laatste overheidsstatistieken van juli 2023 is gebleken dat de overheid op weg is de target voor de lopende rekening te behalen, is de SEOB nog steeds bezorgd over de relatief lage belastingontvangsten. “Eén van de doelen van de btw-implementatie is het verbreden van de belastinginningsbasis. Dit betekent dat eenieder BTW zal moeten afdragen in tegenstelling tot de voormalige omzetbelasting. De omzetbelasting leverde de overheid jaarlijks ongeveer 2,9% van het BBP op”, aldus de SEOB.
De overheidsinkomsten lopen per juli 2023 ten opzichte van de omvang van de economie achter op die van het vorige jaar, vooral vanwege het onvoldoende binnenhalen van belastingen over de toegevoegde waarde. Gedeeltelijk is deze achteruitgang het gevolg van een terugval in economische bedrijvigheid (zie SEOB bulletin #4). Op jaarbasis schat de SEOB dat de belastingopbrengsten in 2023 met circa 4,6% van het BBP afnemen ten opzichte van 2022, uitgaande van de cijfers van juli 2023. Dit komt neer op meer dan SRD 6 miljard. Ten opzichte van de begroting schat de SEOB dat de belastingopbrengsten ongeveer SRD 800 miljoen (ofwel 4%) lager zullen uitvallen. Echter moet er rekening mee gehouden worden dat de begroting van 2022 gebaseerd is op de economische omstandigheden uit 2022, waaronder een lagere wisselkoers. De overheid zal een inhaalslag moeten plegen om haar belastinginkomsten op peil te houden. Een te rappe daling van de wisselkoers kan een negatieve impact hebben op de overheidsinkomsten.
De overheidsuitgaven vallen lager uit dan 2022 als we deze leggen tegen de geschatte omvang van de economie in 2023. De personele uitgaven en subsidies & bijdragen nemen af in procenten van het BBP. De subsidies & bijdragen liggen in het huidige jaar ongeveer 24% lager dan 2022, exclusief het inflatie-effect. Deze afname is het gevolg van de afbouw van subsidies voor nutsbedrijven zoals overeengekomen binnen het IMF-programma. Aan de uitgavenzijde van de overheid groeien de rentebetalingen het hardst. Vanwege de relatief hoge staatsschuld en de relatief lage aflossingen, zullen de rentebetalingen naar verwachting een druk blijven leggen op de overheidsuitgaven in de komende jaren.
Doordat de uitgavenzijde van de overheid sterker verbetert dan de inkomstenzijde ten opzichte van het BBP, schat de SEOB een overschot op de lopende rekening in 2023. Op jaarbasis schat de SEOB het overschot op de lopende rekening op 2,8% van het BBP, terwijl het overschot op de totale rekening neerkomt 0,4% van het BBP op basis van cijfers van januari t/m juli 2023.
De overheid dient in de herstelfase van de economie de overheidsinvesteringen op peil te brengen. Hierbij moet gedacht worden aan investeringen in technologie, onderwijs, gezondheidszorg en infrastructuur. Ervaringen uit andere landen laten zien dat overheidsinvesteringen in deze sectoren bijdragen aan lange termijn groei. Er kan hierbij ook gedacht worden aan samenwerkingen met het bedrijfsleven (public-private partnerships).
De SEOB is een onafhankelijke instantie en heeft als hoofddoel het monitoren en adviseren van de regering over het implementeren van het IMF-programma en het economisch herstelplan. Dit wordt gedaan door te kijken naar duidelijke prestatie-indicatoren. Op de website van de SEOB worden er regelmatig statistieken en maatregelen, die betrekking hebben op het IMF-programma, overzichtelijk gepresenteerd.
Bron: 5de Suriname Economic Oversight Board (SEOB)-bulletin
