Een robuust BTW-stelsel had voorkeur

“Op het internationale toneel zijn er nog maar weinig plekken waar geen BTW is ingevoerd. Zo is Suriname het laatste lid van de CARICOM, dat een BTW heeft ingevoerd, aangenomen op 30 augustus 2022 en ingegaan op 1 januari 2023. We hoeven het wiel niet meer uit te vinden. Laten we lering trekken uit de voorbeelden van het verleden”, zegt fiscaal econoom Nazna Ishaak, verbonden aan HBN Law & Tax. Ishaak schreef onlangs op persoonlijke titel in het economistenblad INZICHT over het BTW-stelsel, dat sinds januari dit jaar werd geïmplementeerd.

Ishaak stelt dat een jaar na de implementatie van de Belasting over de Toegevoegde Waarde (BTW), er een evaluatiemoment komt, waarbij de BTW-wet dan ‘’gerepareerd’’ zal worden. “In de tussentijd is er reeds twee keer gerepareerd, te weten de goedgekeurde wijziging van 30 december 2022 en de meest recente van 5 september 2023. Door een BTW wordt in principe alle consumptie belast, tenzij wordt aangetoond dat sprake is van een vrijstelling. Naast het reguliere tarief van 10 procent, hebben wij het nultarief (0%), 5 procent en ook nog het tarief van 25 procent. Een robuust stelsel had de voorkeur”, aldus Ishaak.

Met een robuust stelsel kan volgens Ishaak onnodige discussies over tariefstellingen voorkomen worden, zoals die bijvoorbeeld thans in Nederland gaande zijn over het verlaagde tarief voor groenten en fruit en de vraag of iets bewerkt is met suikers of niet. “Suriname was in eerste instantie goed begonnen door één algemeen tarief op te nemen in de allereerste versies van de wet, maar dat tarief werd aangepast wegens diverse externe factoren. De discussies over de tariefstellingen hebben wij ook mogen ervaren, waarbij ook wijzigingen zijn aangenomen. In mijn beleving wordt er nogal gestoeid met de diverse tarieven en vrijstellingen.”

Ishaak is van mening, dat een geharmoniseerde toepassing van het algemene tarief van 10 procent – zoals ook wordt aangegeven in de Memorie van Toelichting – en het nultarief de voorkeur had. “Conform de meest recente wijzigingen, zal de ondernemer die reeds geregistreerd stond omdat die bijvoorbeeld onder het nultarief viel en nu volledig is vrijgesteld, mijns inziens afgevoerd kunnen worden als BTW-belastingplichtige. Er geldt dan geen aangifteplicht. Daarnaast kan een ondernemer die vrijgestelde diensten en/of goederen levert, geen vooraftrek toepassen. Suriname is absoluut niet klaar voor alle details. We moeten wetten hebben die werken en die ook misbruik voorkomen”, aldus Ishaak.

Zij adviseert één algemeen tarief en een nultarief: “Vrijstellingen werken ook verstorend, voornamelijk als je belaste inkopen doet als vrijgestelde ondernemer. Dit wordt ook wel de BTW-paradox genoemd. Een nultarief heeft dan ook de voorkeur. Voor een evenwichtiger BTW-stelsel is het dus aan te bevelen zodanig af te stemmen dat het systeem ook de minste verstoringen oplevert. Het systeem om te kunnen handhaven, moet simpeler. Daarvoor moet ook de wet zelf hanteerbaar zijn, in het bijzonder ook voor de Belastingdienst. ‘Wi musu pai fu a kondre kan draai’. Laat de leus van de Belastingdienst tot zijn recht komen.”