Op de discussieavond van de Vereniging van Economisten in Suriname (VES), die gisteren gehouden werd, kreeg het aanwezige publiek de gelegenheid vragen te stellen aan de inleider Karel Eckhorst, tevens de huidige voorzitter van het Spaar-en Stabilisatiefonds (SSFS) die samen met anderen heeft gewerkt aan het model van het SSFS. Vanwege het publiek kwam de vraag, wat heeft gemaakt dat in 2019 enkele aanpassingen zijn gemaakt in de wet, en deze wet SSFS nog niet is goedgekeurd. Volgens de spreker zou het fonds al in 2030 met 30 procent groeien. Tevens merkte hij op dat een tekort (‘Short Fall’) in het SSFS tijdrovend was bij de ontvangsten die werden verwacht. Volgens de vertegenwoordiger van de Vereniging Surinaams Bedrijfsleven (VSB), Hans Hiralall, schijnt er technisch, historisch en juridisch niets mis te zijn met het fonds, maar waren we niet in staat een stuivertje in het fonds te stoppen. Hiralall is van mening dat we op zoek zijn naar de factor mens, de nieuwe politieke leider, die voorbij kijkt dan de komende verkiezingen. Hij vroeg of er “best practices” uit de studie naar voren zijn gekomen. Tevens voerde hij aan, hoe het is in andere landen en werd opgelost en wees erop dat de Natural Resources Act van Guyana met ons land gedeeld zou kunnen worden, als we daarvoor belangstelling zouden hebben.

Eckhorst ging onder meer in op de gestelde vragen en zei dat met betrekking tot de expansie van de samenleving en het vaststellen van het vermogen van het fonds, hij als voorbeeld het fonds van Noorwegen stelde met een bevolking van ongeveer 5 miljoen mensen, en dat nu een vermogen van duizend miljard US-dollar heeft. Volgens hem zou theoretisch bij verdeling van dat bedrag over die samenleving met de-zelfde principes, ook voor de oude mensen hetzelfde bedrag berekend kunnen worden.

Ook stelt hij dat het fonds niet met bovengenoemd bedrag is begonnen, maar gegroeid en niet alleen door stortingen. Eckhorst zegt dat het fonds is gegroeid door middel van portfolio en investeringen met name “Foreign Direct investments (FDI)” De Europese Unie is de belangrijkste bestemming voor buitenlandse directe investeringen. Het gaat hierbij zowel om investeringen door buitenlandse private partijen, als investeringen door staatsbedrijven en investeringsfondsen van overheden. Volgens Eckhorst is de FDI overal in de wereld enorm gaan expanderen. “Ook tussen bevolkingsgroepen en het fonds”, aldus Eckhorst. Hij zegt dat als hij een correlatie zou maken, dan zou gekeken worden naar de spaarfunctie en is van mening, dat hij zoveel als mogelijk zou willen sparen voor de mensen die erbij komen.

Echter vindt hij dat er met het SSFS daarmede voldoende rekening is gehouden. Als we kijken naar hoe de opzet is van de stortingen, veiligheidskleppen die zijn ingebouwd, om terugval te kunnen voorkomen of zelfs elimineren van het fonds. “Daarmee is voldoende rekening gehouden voor de toekomst”, aldus Eckhorst. Tevens vulde hij bij de mogelijke wijzigingen aan, die overigens voor veel discussies hebben gezorgd, voor wat het eerste jaar van de stortingen in het fonds betreft, als we de offshore inkomsten van 2028 bij rekenen. Eckhorst zegt dat aan de hand van de oude “baseline”, die lage mining revenues had met een omvang ongeveer 200 miljoen, als volgens de formule plotseling een sprong gemaakt zou worden met naar schatting 200 miljoen plus percentage dan zou volgens Eckhorst 206 miljoen aan inkomsten naar de overheid moeten gaan in dat jaar.

Voor het jaar daarop schat Eckhorst, dat dan het totale inkomen conform de formule van de meeropbrengsten, 800 miljoen US-dollar zou zijn en dat bedrag zou dan volledig gaan naar het SSFS. Eckhorst zegt dat zijns inziens dat een goede verdeling zou zijn. Echter zegt hij dat een dergelijke verdeling politieke tegenstand zal veroorzaken. “Natuurlijk terecht, want de politiek zegt dan, we hebben 4 tot 5 jaar gepinaard en je wil alles hebben”, aldus Eckhorst. Volgens hem zou de politiek niet toestaan dat alle middelen worden geparkeerd in het fonds. Hij wees erop dat Guyana dat wél heeft gedaan. Volgens Eckhorst heeft Guyana de eerste ontvangsten (6), waarvan ook in de wet is aangegeven, hoe te handelen, volledig gestort in het Natural Resource Fund. Eckhorst zei dat ook eerlijk toegegeven moet worden, dat de groei van minerale inkomsten van Guyana explosief was. ‘’Eigenlijk had Guyana op dat moment zijn meeropbrengsten niet nodig voor zijn dagelijkse staatshuishouden”, aldus Eckhorst. Volgens hem is dit een model waaraan we moeten denken.