De Guyaanse regering heeft haar diepe bezorgdheid geuit over het recente besluit van de Venezolaanse Nationale Vergadering om een referendum te houden over de Venezolaanse claim op het Guyaanse grondgebied Essequibo. Het beschouwt deze stap als een potentieel om de spanningen tussen de twee naties te laten escaleren. Volgens een verklaring van 23 september, zei de regering dat zij er vast van overtuigd is dat het Internationale Gerechtshof (ICJ) in Den Haag (Nederland) het geschikte platform is om de territoriale claim van Venezuela aan te pakken. Het ICJ heeft zijn jurisdictie al twee keer bevestigd om de concurrerende claims van Venezuela en Guyana over het grondgebied op te lossen. Een resolutie van het Internationaal Gerechtshof zou beide partijen een definitieve, bindende en rechtvaardige schikking bieden, in overeenstemming met het internationaal recht. De regering sprak haar waardering uit voor de niet aflatende steun die zij heeft ontvangen van bevriende regeringen en organisaties, waaronder de Caribische Gemeenschap, de Organisatie van Amerikaanse Staten en het Gemenebest.
Deze entiteiten hebben consequent de soevereiniteit en territoriale integriteit van Guyana gesteund, waarbij ze het belang benadrukten van het hooghouden van de rechtsstaat en de beginselen van het Handvest van de Verenigde Naties. Guyana heeft zijn zorgen ook aan de regering van Venezuela kenbaar gemaakt. De Nationale Vergadering van Venezuela had een referendum goedgekeurd om te beslissen welke actie ze moesten ondernemen met betrekking tot hun claim op de regio Essequibo. De unanieme goedkeuring van de motie door het Huis van Afgevaardigden heeft geleid tot bezorgdheid over de mogelijkheid van verhoogde spanning in de regio.
De Guyaanse president Irfaan Ali verzekerde in reactie op het Venezolaanse referendum, de Guyanezen in een openbare tv-uitzending, dat het land “consequent zal verdedigen wat van ons is, dat wil zeggen Essequibo”.
“Op een sterke manier, in het kader van het internationaal recht en de vrede, en daarin zijn wij als natie samen. Vergis je niet. Guyana is hierin samen. Wij, als volk en als land, zijn ons bewust van onze grenzen en respecteren onze buren. We blijven het leven en bestaan in een vredeszone bevorderen, en we verwerpen de poging van Venezuela om de vrede binnen dit land en deze zone te verstoren volledig”, zei hij. Maar dit werd niet goed ontvangen door de Venezolaanse president Nicolás Maduro. Hij wendde zich tot X (voorheen Twitter) en verdubbelde de bedreigingen.
Zie hieronder een fragment uit zijn bericht:
“De stappen die uw regering onderneemt, schenden de internationale legaliteit en brengen de vrede in de regio in gevaar. Als uw interesse in vrede oprecht en oprecht is, stel ik een bijeenkomst voor, gepromoot door CARICOM, om de Overeenkomst van Genève uit 1966 te hervatten. President Irfaan, sta niet toe dat ExxonMobil, door zijn oneigenlijke belangen, Guyana naar de escalatie van een conflict leidt. Sta niet toe dat het Zuidelijk Commando van uw land een militaire basis maakt tegen het Venezuela van Bolívar.”
President Ali heeft de recente escalaties van Venezolaanse dreigingen ter sprake gebracht in de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties (AVVN). De Venezolaanse minister van Buitenlandse Zaken, Yvan Gill, gaf ook een verklaring af. In een X-post bij een fragment van zijn toespraak zei hij: “We hebben de Amerikaanse regering aan de kaak gesteld die van plan is zich onze olievoorraden toe te eigenen met behulp van het bedrijf ExxonMobil, en de regering van Guyana toe te vertrouwen olieconcessies te verlenen in een onbepaalde territoriale zee, een totale schending van het internationaal recht.” Recente verklaringen van de OAS en CARICOM zijn door Venezuela verworpen. De escalatie kwam als gevolg van de recente offshore biedronde van Guyana.