‘Enorme hoeveelheid aan cash geld in onze economie’
De Open Markt Operaties (OMO’s) hebben volgens een onlangs uitgebracht communiqué van de Centrale Bank van Suriname (CvBS), tussen juli 2021 en april 2022 goed gewerkt, omdat de volumedoelstellingen in deze periode grotendeels zijn gehaald. “Vanaf mei 2022 zijn de OMO’s aan effectiviteit gaan inboeten vanwege onverwacht grote geldcreatie in de overheidsfinanciële sfeer. Dit heeft geresulteerd in een systematische underperformance’, dat wil zeggen dat de gerealiseerde toename van de basisgeldhoeveelheid systematisch groter was dan het streefdoel. Het doorwerken van de OMO-rentes naar depositohouders via de algemene banken (de rentetransmissie) heeft niet gewerkt daar de meerderheid van de algemene banken de spaar-/depositorentes niet heeft verhoogd, maar ook omdat niet alle banken hebben deelgenomen aan de wekelijkse termijndepositoveilingen”, aldus de moederbank.
Het voornaamste argument van de deelnemende banken volgens de CBvS, is dat zij bij verhoging van de depositorentes, ook genoodzaakt zullen zijn om de kredietrentes te verhogen, wat het aantal niet-presterende leningen zal doen toenemen. De CBvS heeft met de uitgifte van Centrale Bank Certificaten (CBC’s) getracht een aanzet te geven tot de verhoging van depositorentes bij banken.
Geldcreatie?
Steven Debipersad, voorzitter van de Vereniging van Economisten in Suriname (VES) zegt, dat zaken al geruime tijd niet liepen met betrekking tot de OMO’s. “De OMO’s werden geïntroduceerd in juni 2021 door de moederbank en dat wil zeggen, dat wij straks twee jaar ermee bezig zijn. Bij alles dat nieuw is moeten je evalueren, maar de CBvS hield voet bij stuk, dat de maatregel goed liep en beweerde steevast, dat de rente/uitgifte niet het beoogde resultaat behaalde, omdat de banken niet meerwerkten. Feit is dat zij de autoriteit is en zich niet kan verschuilen in een slachtofferrol”, aldus Debipersad. Hij is van mening, dat de CBvS moet afromen en dat de OMO’s werden ingezet als instrument. “Het is makkelijk voor onze monetaire autoriteiten om te zeggen dat dit door het IMF niet goed wordt uitgevoerd. Deze OMO-maatregel was nieuw toen ze startte, maar er zijn meerdere momenten geweest dat men kon evalueren. Men heeft in Suriname OMO’s uitgevoerd voor een te korte duur. In de wereld zijn periodes van een jaar en meer gangbaar, waardoor het duidelijk is dat de monetaire autoriteit moet transformeren. Het kan niet dat je termijndepositoveilingen laat lopen voor een week of een maand. Het betekent dat het geld dat je vasthoudt, steeds weer vrijkomt en nu met veel korte tussenpozen en de rente die erop gegeven wordt. Aan de andere kant, de operatie die de CBvS uitvoert via de algemene banken, betreft alleen een klein aantal spelers in Suriname. Weliswaar de superrijken, want de minimale inleg is SRD1 miljoen.” Debipersad voegt eraan toe dat elke keer als de rente vrijkomt na een maand of een week, er juist liquiditeit gecreëerd wordt in plaats van dat wordt afgeroomd. ‘’Dit is gewoon een andere vorm van geldcreatie en men doet niets aan het cash gedeelte. Er moet een oplossing komen voor de enorme hoeveelheid aan cash geld in onze economie”, benadrukt Debipersad.
