Door het al decennialange, slecht gevoerde economisch beleid in Suriname met als gevolg oncontroleerbare inflatieperioden, is de Surinaamse economie jammer genoeg nog niet zo stabiel als we zouden willen. Tot dan moeten we proberen onze SRD met slimme ingrepen te beschermen en te versterken. En dat hoeft allemaal niet zo moeilijk te zijn, omdat we over grote voorraden natuurlijke hulpbronnen beschikken, die nog steeds niet worden aangewend om de SRD te schragen. Aan de andere kant hoeft het geen betoog dat het kaalkappen van ons oerwoud, het met kwik vervuilen van onze binnenlanden voor het ontginnen van goud en de aardolieproductie, voor de langere termijn geen duurzame ontwikkeling voor ons land zal brengen.
Als land moeten we ons bewuster worden van de enorme kansen die wij hebben met het ontwikkelen van onze landbouw, het verwerken van ons fruit- en groenteproducten, het marketen van onze keuken, het ontwikkelen van de kledingindustrie, het opwekken van duurzame zonne- en windenergie, en het gebruikmaken van de creativiteit van de Surinaamse ondernemers om nieuwe producten te bedenken en te ontwikkelen. Maar voordat wij hiermee zullen beginnen, zal toch de nadruk moeten worden gelegd op een stabiele financiële huishouding, waarbij een belangrijke rol voor de (financiële) instituten van ons land is weggelegd.
Een van de instituten die direct voor hervorming in aanmerking komt, is de Surinaamse belastingdienst. Het alleen met ICT-maatregelen versterken van deze organisatie zonder de belastingcapaciteit te verhogen en het belastinggebied onder controle te krijgen, zal geen structurele verbetering brengen in de inkomstencapaciteit van het land. Het afschrikwekkend gezag en de controlerende taak van de belastingdienst, moet nieuw leven ingeblazen worden. Om dat te bewerkstelligen, moet onze belastingdienst versterkt worden met een paramilitaire Fiscale Inlichtingen en Opsporing Dienst (FIOD), die nu eens eindelijk de controle krijgt over elke centimeter grondgebied in Suriname en als overkoepelend controlerend orgaan, geen enkele sector of instantie de ruimte biedt om belasting te ontduiken of zwart geld te verdienen en bovenal de corruptie zonder aanziens des persoon, keihard aan te pakken.
Behalve een controlerende functie heeft een belastingdienst ook een sociale functie. Een deel van de inkomsten dat een goedwerkende belastingdienst zal genereren, moet worden aangewend om diverse subsidies aan de arme bevolking beschikbaar te stellen. Denk hierbij aan huurtoeslag, inkomstentoeslagen, vervoerstoeslag, kindgebonden subsidies en alle andere ontbrekende voorzieningen die nu voor veel armoede zorgen in het land. Om dit zo goed mogelijk in goede banen te kunnen leiden, moet elke inwoner van Suriname vanaf de geboorte verplicht een sociaal fiscaal nummer toebedeeld krijgen, zodat de belastingdienst elke burger op maat kan bedienen. Als het versterken van de belastingdienst heeft plaatsgevonden, kan er vervolgens gefocust worden op geschikte monetaire maatregelen om onze economie weer sterk te maken.
Geef nieuw geld uit
Om weer controle te krijgen over de geldvoorraad in het land en op een slimme manier geld af te romen uit de samenleving, kan de overheid er toe overgaan om nieuw geld uit te geven, zodat iedereen wordt verplicht zijn/haar cashtegoeden in te leveren. Met zo een actie kan ook gelijk het girale cashverkeer een stimulans worden gegeven, door iedereen zijn/haar geld op een bankrekening terug te storten. De versterkte belastingdienst zal ook nauw bij deze actie betrokken moeten worden, om de validiteit van eerder opgegeven inkomstenbelasting te controleren, belastingontduiking op te sporen en zwart of oneerlijk verdiend geld te traceren.
Op termijn kan er bijvoorbeeld ook voor gekozen worden om het nieuw uitgebrachte geld direct aan onze goudvoorraad te koppelen, en er zo voor te zorgen dat de SRD weer stabieler wordt. Ook hier is de rol van de belastingdienst enorm belangrijk. In een nieuwe constellatie zullen namelijk alle goudconcessies weer onder de loep moeten worden genomen en de disproportionele toestanden moeten worden gecorrigeerd.
Debt to equity toepassing
De regering kan in samenwerking met de Centrale Bank van Suriname, de mogelijkheid onderzoeken om omwisselbare obligaties in SRD uit te geven. Hierdoor kunnen voor langere tijd veel SRD’s worden afgeroomd bij zowel de lokale banken als uit de samenleving. Deze converteerbare obligaties zullen dan de mogelijkheid moeten bieden om na een bepaalde termijn te worden omgewisseld in bedrijfsaandelen, zodat het inflatierisico wordt vermeden.
Een beursgang van Staatsolie zou ook onderzocht kunnen worden. Zo een beursgang kan de Surinaamse staat in één klap vele miljarden US-dollars opleveren, als het lukt om Staatsolie bij een financiële beurs onder te brengen. De regering zou met dit geld haar schuldpositie kunnen verbeteren, maar ook schuldeisers in staat stellen om de schuld die Suriname hun nu verschuldigd is, om te zetten in aandelen Staatsolie. Zo kan de overheid de schuldpositie van het land slim reduceren of teniet doen.
Peter M. Wolff Petermartinwolff@outlook.com
