In reactie op de aanbieding van het rapport ‘Een Aangepast Kiesstelsel’ gisteren, wees president Santokhi op de massale verhuizingen van kiezers, die geen binding hebben met de plaats waar ze gaan wonen, net voor verkiezingen. Volgens hem kan dat ook niet de bedoeling zijn van democratische gevoelens van de samenleving. De president meende dat domicilie een verplichting is, en woonplaats als verplichting is opgenomen. Echter lijken volgens hem, deze kunstmatige verhuizingen onzuiver en appelleren ze niet aan de democratische gevoelens van de samenleving. Hoewel de president niet gevraagd had aan de studiegroep dit verschijnsel nader te bekijken, achtte hij het wel van belang erover te praten. Op een vraag van de aanwezige journalisten of de president daartegen maatregelen gaat treffen, zei hij dat gericht gekeken moet worden, hoe deze kunstmatige verhuizingen van mensen, een halt toegeroepen kan worden. Santokhi zei voorts dat de wetgeving verschillende mogelijkheden daartoe biedt. Ook had hij het over de tijdlimiet om het wetsproduct klaar te maken voor het debat in De Nationale Assemblee (DNA). Daarbij herinnerde hij assembleevoorzitter Bee eraan, dat er nog veel werk te doen is, terzake de Wet Aangepast Kiesstelsel kant en klaar te hebben voor gebruik in 2024, zodat de voorbereidingen kunnen worden getroffen voor de verkiezingen, die in 2025 zullen plaatsvinden. De president schat dat in mei van dit jaar, de wet in DNA behandeld kan worden. De presidentiële studiegroep bood gisteren, het rapport aan de president aan in het bijzijn van de assembleevoorzitter Marinus Bee, de minister van Binnenlandse Zaken Bronto Somohardjo, en de minister ad interim van Justitie en Politie, David Abiamofo, en de voormalig vicepresident en partijgenoot, Jules Adjodhia en de pers.
In een anderhalfuur durende presentatie zette mr. Hans Lim A Po uiteen, wat er allemaal voorafging aan de studie, de betekenis en de gevolgen die de uitspraak van het Constitutioneel Hof teweegbracht, waarbij artikel 144 van de Grondwet een cruciale rol heeft gespeeld in het oordeel van het Hof. De jurist ging ook in op de grondslagen, waarop het kiesstelsel gebaseerd is en de ‘one-person-one-vote’ in beginsel de primaire grondslag van het herziene kiesstelsel wordt. De maatstaven zijn ook behandeld in het kader van wat gemeten wordt bij het one-person-one vote beginsel en het beginsel van gelijkheid. Alle bovenstaande onderwerpen monden uiteindelijk uit in het meervoudig systeem dat een gemengd systeem genoemd wordt, dat in verschillende landen van de wereld met succes beproefd is. Lim A Po meent dat een gemengd systeem zowel lokaal georiënteerde vertegenwoordiging als algemene evenredigheid bevordert. Een van de vervolgstappen van dit document die de studiegroep identificeert, betreft de parlementaire goedkeuring van een aangepast kiesstelsel met een tweederdemeerderheid van de leden. President Santokhi zei in het verlengde daarvan, dat de 10 districten elk 2 zetels krijgen, dat in totaal komt op 20 zetels en de overige 31 op landelijk niveau, zetels naar evenredigheid van de stemmen, die de respectievelijke politieke partijen verkrijgen in een verkiezing, verdeeld zullen worden. Tevens merkte hij op dat wat de districts- en ressortraadsverkiezingen be-treft, alles gelijk zal blijven zoals dat al altijd is geweest. Lim A Po komt tot de conclusie dat de aanpassing van het huidige kiesstelsel be-oogt dat iedere stem gelijk is en iedere stem een gelijk gewicht heeft en dat ook als doel heeft een volksvertegenwoordiging op te leveren, die een goede afspiegeling is van de politieke stromingen en meningen van het volk.
