Vijf Surinaamse stichtingen – Wi Kon Na Wan, Mart Radio, Eer en Herstel, Afro-Caribische Levensbeschouwing en Stichting Keti Koti – stappen naar de rechter om te voorkomen dat het kabinet op 19 december aanstaande, excuses aanbiedt voor het slavernijverleden. De stichtingen vinden dat de voorbereiding van het kabinet voor de excuses onzorgvuldig is en schadelijk voor nazaten van tot slaaf gemaakten. Dit bevestigde advocaat Joancy Breedveld gisteren tegenover persbureau ANP.
Inmiddels is bekend, dat premier Mark Rutte vasthoudt aan 19 december om stil te staan bij het slavernijverleden van Nederland. Naar verluidt, zal het Nederlands kabinet op 19 december op meerdere plekken in de wereld, excuses aanbieden. Twee weken geleden lekte via de media uit dat het Nederlands kabinet van plan is op 19 december excuses te maken.
Sindsdien is grote verwarring over deze datum ontstaan, omdat het kabinet niet bevestigde dan excuses te zullen maken en enkel stelde met ‘’een reactie’’ te komen. Belangengroepen waren kritisch, omdat niet met hen overlegd zou zijn over de datum en de invulling van de excuses. Unaniem zijn de belanghebbenden van mening, dat het passend is als Nederland op 1 juli 2023 spijt betuigd. 1 juli 2023 is een zeer belangrijke datum: het is dan 150 jaar geleden dat in de voormalige koloniën de slavernij formeel werd afgeschaft. De slavernij werd 160 jaar gelden op 1 juli 1863 afgeschaft, maar de tot slaaf gemaakten waren verplicht nog tien jaar te werken voordat zij werkelijk vrij waren.
Momenteel lopen er twee onderzoeken naar het slavernijverleden: één over de rol van het koningshuis in de slavernij en de ander over het Nederlands slavernijverleden en de doorwerking daarvan in de moderne tijd. Volgens de vijf stichtingen die het kort geding aanspannen, zou ten minste dat eerste onderzoek moeten worden afgerond, voordat excuses kunnen plaatsvinden.
Advocaat Breedveld: ‘’De organisaties voelen zich na 160 jaar afschaffing van de slavernij door de manier waarop de excuses door het kabinet zijn voorbereid, vernederd. Ze zijn in de allereerste plaats niet gekend in de besluitvorming. Het kabinet heeft een buitengewoon eenzijdig besluit genomen en daarmee misbruik gemaakt van zijn machtspositie.‘’ Wanneer het kort geding van de vijf stichtingen dient, is nog niet bekend.
Gisteren vond ook een overleg plaats in het Catshuis over het verloop van de aanloop naar de excuses. Volgens betrokkenen verliep dat gesprek goed en tijdens de bijeenkomst zou zijn besloten dat er opnieuw overlegd gaat worden over 19 december als datum voor de excuses. Premier Rutte gaf na afloop toe, dat de voorbereidingen op de spijtbetuigingen rommelig waren verlopen. Bij het gesprek waren politici, activisten en nazaten uit Nederland, Suriname en de Caribische eilanden aanwezig. Zij zeiden na het overleg dat ze zich gehoord voelen.
(Bronnen: Telegraaf, NRC, ANP)
