Om te kunnen voldoen aan de grondwettelijke verplichting, moet het kiesstelsel in juni 2023 al gewijzigd zijn. Dit verklaarde advocaat Serena Muntslag-Essed tijdens de onlangs gehouden discussieavond in de Ballroom  van Torarica met als onderwerp: ‘Oplossingsmodellen voor wijziging van het kiesstelsel’. Met de uitspraak van het Constitutioneel Hof op 5 augustus 2022, werd het gewijzigd worden van de kiesregeling een feit. Deze uitspraak heeft voor gezorgd, dat er een ‘mind shift’ is ontstaan, waarbij de focus wordt gelegd op het probleem van het kiesstelsel, naar de oplossing die resulteert in de wijziging ervan. Het onverbindend zijn van artikel 9 en 24 brengt met zich mee, dat er nu geen bepaling is die de zetels regelt en geen kiesdistricten zijn vastgesteld, daardoor kunnen er geen verkiezingen worden ge-houden.

Daarom dient het gewijzigd kiesstelsel spoedig van de grond te komen, aangezien ruim voor de volgende verkiezingen in mei 2025, alle wettelijke bepalingen betreffende het kiesrecht, in orde moeten zijn.  “Indien de eerstvolgende verkiezing niet wordt gehouden, zal dat desastreuze, maatschappelijke, sociale, politieke en economische gevolgen hebben, waarbij Suriname in een compleet rechts onzekere toestand komt. Ook op economisch gebied, omdat investeerders rust en stabiliteit nodig hebben”, aldus Essed.

Het niet houden van de verkiezingen kan volgens Essed, voor investeerders en ondernemers een behoorlijk ramp worden, vanwege afwezigheid van het legitieme, maar is ook in strijd met onze grondwet, omdat het een grondwettelijke plicht is om verkiezingen te houden. Jurist Hugo Fernandes Mendes, zei dat  zijns inziens, er twee oplossingsmogelijkheden zijn. Het wijzigen van de kiesregeling en wijzigen van het kiesstelsel. Om het kiesstelsel te wijzigen, kom je er niet bij de wijziging van de kiesregeling, daarvoor dient de grondwet, te worden gewijzigd. Hij benadrukte dat in artikel 61 geregeld is, dat er een evenredige vertegenwoordiging moet zijn. Herinvoering van het dwaalkiesstelsel zou volgens Mendes, niet uitgesloten zijn. Dit kiesstelsel hoeft niet op dezelfde manier als in het jaar 1975, worden toegepast, maar kan zeker worden aangepast aan de huidige realiteit.

Mocht de wijziging van het kiesstelsel niet geschieden voor de verkiezingen, benadrukte Essed, dat het volstrekt ongrondwettelijk is, dat wie dan ook toestemming verleent dat een regering door mag aanzitten. ‘’Dat zou ronduit een vertrapping zijn van onze grondwet. Wij als burgers zijn degenen die de verantwoordelijkheid hebben om die maatschappelijke druk op te voeren, en te eisen dat het niet zover komt.’’