Professor tevens econoom Anthony Caram, hield afgelopen maandag ter gelegenheid van het vijftigjarig jubileum van de Vereniging van Economisten in Suriname (VES), een toespraak, waarin hij onder andere een uiteenzetting gaf over de taak van de Centrale Bank van Suriname (CBvS, de Bank), met betrekking tot de prijsstabiliteit. Caram: ‘’Ik zal mij concentreren op de taak van de Bank gericht op het bevorderen van prijsstabiliteit. Ik merk allereerst op dat prijsstabiliteit niet alleen afhankelijk is van het beleid van de Bank, maar van een samenstel van andere factoren. Stabiliteit in de staatsfinanciën, wisselkoersstabiliteit en groei in de reële sector zijn essentiële condities voor prijsstabiliteit.” Van invloed op de prijsstabiliteit is volgens hem ook dat het aandeel van transacties in buitenlandse valuta’s in de totale bestedingen opvallend groot is. “Deze laatstgenoemde factor houdt in dat de Bank bij het bevorderen van prijsstabiliteit, tegelijk moet streven naar stabiele wisselkoersen.”

Stabiliteit

‘’Prijs- en wisselkoersstabiliteit zijn van wezenlijk belang, want zij scheppen een klimaat dat reële economische groei en vooruitgang bevordert en onze inkomens en vermogens beschermt.

Het veilig stellen van stabiliteit vergt echter een prijs in de vorm van het vasthouden aan een zerotolerance budgettaire en monetaire discipline. Helaas heeft het juist aan deze discipline gedurende bepaalde perioden te vaak en te langdurig ontbroken. Het veronachtzamen van de discipline vloeit mede voort uit een bij bepaalde van onze beleidsvoerders ingeslopen misvatting. Zij gaan ervan uit dat de staat effecten van negatieve externe schokken op onze economie kan compenseren door een consumptief geaard expansionistisch budgettair en monetair beleid”, benadrukte Caram.

Hij stelde dat mede als gevolg van deze misvatting, budgettaire autoriteiten te vaak de ervaringsregel veronachtzamen dat de staatsuitgaven redelijk in balans dienen te staan met de ontvangsten. “Zij verliezen evenzeer uit het oog dat tekorten alleen mogen worden gedekt door leningen, die voldoende vruchten afwerpen om te voldoen aan toekomstige schuldverplichtingen. De Bank veronachtzaamt dan op haar beurt de ervaringsregel dat de geldstroom in de pas moet lopen met de beschikbare goederen- en dienstenstroom. Tevens verzuimt zij erop toe te zien dat de geldcreatie voldoende wordt gedragen door geldtoevoer uit het buitenland om het aanbod van deviezen op peil te houden.”

Ontsporing van onze economie

Het veronachtzamen van de aangeduide ervaringsregels, roept volgens Caram negatieve effecten op en leidt op den duur tot ontsporing van onze economie. ‘’Er is dan per saldo geen sprake van compensatie van de door externe factoren veroorzaakte schade. Het beleid werkt contraproductief met grotere armoede tot gevolg. Vervolgens moeten wij noodgedwongen pijnlijke herstelprogramma’s uitvoeren, welke ons in eerste instantie verder van ons doel brengen. Voor de bevolking is het teleurstellend dat het bij uitvoering van herstelprogramma’s eerst slechter gaat, alvorens het beter kan gaan.”

Autonome positie

Verder legde Caram de nadruk op het veronachtzamen c.q. verwaarlozen van de budgettaire en monetaire ervaringsregels, hetgeen gepaard gaat met ondermijning van de autonome positie van de Bank en acties ontlokt die ertoe leiden, dat dit belangrijke instituut dreigt te vervallen tot een departementaal orgaan. “Zij is dan niet langer in staat haar wettelijke functie van hoedster van onze nationale munt te vervullen.”

De opgedane ervaringen met de gevolgen van een verkeerd beleid hebben vervolgens de wens doen ontstaan tot het op afstand plaatsen van het budgettaire en monetaire beleid. Deze wens heeft geresulteerd in aanname van de Centrale Bankwet 2022. ‘’Het is een prima wet. Zij biedt de Bank autonomie en geeft uitstekende richtlijnen voor haar interne organisatie en bedrijfsvoering. Mijn waardering laat echter onverlet dat ik bedenkingen heb tegen de wetsbepalingen, welke de staat de mogelijkheid bieden om onder bijzondere omstandigheden een beroep te doen op de kredietfaciliteiten van de Bank en op verlaging van de dekking van haar kortlopende verplichtingen door buitenlandse activa.”

Spaar- en Investeringsfonds

“Wij hebben ervaren dat beleidvoerders met instemming van De Nationale Assemblee de uitzonderingsbepalingen versoepelen of zelfs geheel buiten werking stellen, zodra zij dat opportuun achten. Om deze reden ben ik van oordeel, dat wij uitgaven voor bijzondere omstandigheden moeten financieren uit het Spaar- en Investeringsfonds en niet door krediet op te nemen bij de Bank. Ik adviseer dan ook deze bepalingen alsnog uit de wet te schrappen”, aldus Caram.

Het in praktijk brengen van de filosofie van de Centrale Bankwet 2022, vereist dat de Bank verdere verbeteringen doorvoert in de dagelijkse bedrijfsvoering op basis haar Strategisch Plan. Deze verbeteringen zijn nodig om te voldoen aan de International Best Practices on Central Banking and on Corporate Governance. “De Bank zal zich met extra elan moeten blijven inzetten om optimaal te kunnen functioneren en om haar maatschappelijk gezag en vertrouwen te herwinnen. Dit is belangrijk, omdat een autonome en vertrouwenwekkende Bank onmisbaar is voor onze verdere ontwikkeling. Haar positie mag nimmer meer worden aangetast door ongewenste inmenging van de Staat”, aldus Caram.

Archief Foto