Publicatie jaarverslagen bij wet afdwingen

Een commissie heeft onlangs een document uitgebracht, waarin aanbevelingen en analyses zijn vastgelegd met betrekking tot de 163 State Owned Enterprises (SOEs). Een van de adviezen van de commissie was, dat de bestaande SOE-unit binnen het ministerie van Financiën, institutioneel en operationeel versterkt dient te worden om in staat te zijn de taken zoals uiteengezet in dit reeds uitgebrachte document, uit te voeren. “In eerste instantie zal de focus gericht zijn op de operationele versterking. Concreet komt dit neer op het aantrekken van een of meerdere experts om de SOE-unit tijdelijk te ondersteunen. Voor het aantrekken van experts zal een Terms of Reference worden ontwikkeld en conform de technische assistentie worden aangetrokken. Dit zal gebeuren in samenwerking met de IDB’’, aldus de commissie die bestond uit Jim Bousaid, Glenn Gersie en Viren Ajodhia.

De Wet op de Jaarrekening is tevens van toepassing op staatsbedrijven. Deze bedrijven zijn verplicht jaarrekeningen op te stellen en te publiceren c.q. ter inzage beschikbaar te stellen. Dit zal volgens de SOEs commissie in samenwerking met de Rekenkamer moeten gebeuren, alwaar zij zullen nagaan op welke wijze deze eisen afgedwongen kunnen worden. ‘’Ook zal worden nagegaan welke sanctiemaatregelen er mogelijk zijn en daarbij zal ook de Comptabiliteitswet ter hand worden genomen, welke de mogelijkheid geeft informatie bij deze bedrijven op te vragen en eventueel onderzoek te laten verrichten.

Er zal een selectie worden gemaakt van bedrijven welke hiervoor in aanmerking komen”, aldus de SOEs commissie.

Geen Corporate Governance Code

Voor zover bekend, heeft het grootste deel van de staatsbedrijven geen Corporate Governance Code. Dit kan verklaard worden door twee zaken: ten eerste, de afwezigheid van een cultuur en bewustzijn van Corporate Governance en ten tweede de tijd en kosten die gepaard gaan met het ontwikkelen van zo een code. Deze twee zaken zijn uiteraard sterk aan elkaar gerelateerd. Er zal volgens de commissie, een template worden ontwikkeld voor een Corporate Governance Code. Hiertoe zal technische expertise worden aangetrokken op basis van een TOR.

De code zal vervolgens gefaseerd worden ingevoerd binnen de verschillende bedrijven. Hiertoe zal een traject van bewustwording belangrijk zijn. Gestart zal worden met een aantal pilotbedrijven (nader te identificeren). De ervaringen in andere landen zullen daarbij worden onderzocht en worden meegenomen voor de Surinaamse situatie. De zogenaamde CCB-6 landen binnen het Caraïbisch gebied (IDB borrowing members), zullen daarbij centraal staan. De governance codes in deze landen zullen worden geanalyseerd en zo veel als mogelijk worden gebruikt als basis voor Suriname.

Nieuwe Wet Staatsbedrijven

De voorgaande acties zijn allemaal gebaseerd op de aanname dat de SOE-unit binnen het ministerie van Financiën zal worden versterkt met technische expertise (al dan niet via de IDB en andere instituten). Voor de lange termijn is het van belang deze versterking te institutionaliseren. Daarbij kan overwogen worden de SOE-unit te transformeren naar een semi-onafhankelijk orgaan. De verschillende modellen zoals toegepast in andere landen zullen in kaart worden gebracht, om na te gaan welk model voor Suriname het meest geschikt is. Gerelateerd hieraan zal worden nagegaan in hoeverre dit model kan worden bestendigd in de vorm van een nieuwe Wet Staatsbedrijven. Deze wet kan de bestaande (verouderde) wetgeving incorporeren evenals specifieke vereisten voor Staatsbedrijven voorschrijven. Deze wet zal door in te huren experts worden voorbereid ter indiening bij De Nationale Assemblee. De ervaringen in andere landen zullen hierbij ook worden meegenomen. Als voorbeeld kan dienen de Public Enterprise Monitoring Commission van de Seychelles.