‘Wel normaal verkiezingen op 25 mei 2025’
Het Constitutioneel Hof (CH) heeft gisteren geoordeeld, dat het huidige kiesstelsel anno 2022 niet meer voldoet. Het kiesstelsel is niet rechtvaardig, met name als het aankomt op de gelijkwaardigheid van stemmen. Desondanks stelt het CH dat de verkiezingen van 25 mei 2025, normaal voortgang dienen te vinden. Advocaat Serena Muntslag-Essed diende op 22 februari, een verzoekschrift in bij het CH om de kiesregeling onverbindend te verklaren. Muntslag-Essed is van mening, dat het kiesstelsel gewijzigd moet worden en dat het getoetst moet worden aan de Grondwet, het Internationaal Verdrag inzake Burger en Politieke Rechten (IVBPR), het Amerikaans Verdrag voor de Rechten van de Mens (AVRM) en de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens (UVRM). CH-voorzitter Gloria Karg-Stirling, voerde aan, dat het verzoekschrift van Muntslag-Essed aan de vereisten van artikel 15 van de Wet Constitutioneel Hof, voldoet.
In dat kader verklaarde het CH de verzoekster ontvankelijk in haar verzoek en zichzelf ook bevoegd om het verzoek in behandeling te nemen.
Niet alleen Muntslag-Essed diende een verzoekschrift in om het kiesstelsel ontbinden te verklaren, de verklaring van president Santokhi, van parlementsvoorzitter Marinus Bee en van andere verzoekers zijn meegenomen. Door de verzoekers is aangegeven, dat het huidige kiesstelsel tot ongelijkheid leidt, omdat een stem in Coronie, bijkans 12x meer electoraal gewicht heeft in vergelijking met een stem in Wanica. Hierdoor kwamen aldus het CH, de fundamentele rechten van de meerderheid van de kiezers, in het geding.
Het CH kwam tot het oordeel dat de wijze van zetelverdeling de onrechtmatigheid van het kiesstelsel aantoont. Het huidige kiesstelsel voldoet derhalve niet aan een rechtvaardig kiesstelsel, met name als het aankomt op de gelijkwaardigheid van de stemmen. Artikel 9 van de huidige Kiesregeling is strijdig met het beginsel van gelijkheid en van een gelijkwaardige Kieswet, zoals in artikel 8 van de Grondwet. Volgens het oordeel van het CH, is er sprake van positieve discriminatie in de zetelverdeling van De Nationale Assemblee, hetgeen ongeoorloofd is.
Verschuiving districtspopulatie
Anno 2022 is het volgens het CH nodig, om nauwkeurig na te gaan indien de berekening van de zetels qua inwoneraantal per district nog voldoet aan de maatschappelijke realiteit. Volgens het CH is de populatie in de districten gaan verschuiven sinds de huidige kiesregeling. Hierdoor is de opbouw van de zetels aan de hand van het inwonertal per district gaan geschieden.
Er moet volgens het oordeel van het CH, aan een rechtvaardig kiesstelsel gewerkt worden. Dit kiesstelsel moet conform de maatschappelijke realiteit met inachtneming van de Grondwet en de verdragen zijn. Het huidige kiesstelsel moet in overeenstemming met het IVBPR en het AVRM gebracht worden.
Het Constitutioneel Hof komt tot het besluit dat de artikelen 9 juncto 24 Kiesregeling, in strijd zijn met het gelijkheidsbeginsel en het discriminatieverbod van artikel 8 Grondwet; dat de artikelen 9 juncto 24 Kiesregeling niet in strijd zijn met artikel 61 Grondwet; dat de artikelen 9 juncto 24 Kiesregeling wel in strijd zijn met artikel 45 juncto 8 Grondwet; dat de artikelen 9 juncto 24 Kiesregeling niet in strijd zijn de artikelen 25 sub a en c van het IVBPR; dat de artikelen 9 juncto 24 Kiesregeling wel in strijd zijn met de artikelen 25 sub b IVBPR en 26 IVBPR; dat de artikelen 9 juncto 24 Kiesregeling wel in strijd zijn met de artikelen 1 juncto 23 juncto 24 van het AVRM; dat de artikelen 9 juncto 24 van de Kiesregeling niet getoetst kunnen worden aan de artikelen 7 juncto 21 van de UVRM vanwege de niet juridische verbindendheid van het UVRM. Van deze beslissing wordt een afschrift verzonden naar de verzoekers, de ministers belast met justitiële aangelegenheden en met de zorg voor publicatie in het Staatsblad van Suriname, de president van het Hof van Justitie en de voorzitter van De Nationale Assemblee.
