De bedreiging voor het voortbestaan van kwetsbare natuurgebieden is ontbossing. Bijna de helft van de oorspronkelijke bossen op aarde is al verdwenen. Ontbossing is het vernietigen van natuur om andere gebruiksvormen toe te passen op het vrijgekomen stuk land, zoals landbouw en veeteelt. Daarnaast verdwijnen bossen door houtkap, voor pulpplantages (voor de productie van papier), voor de aanleg van wegen en door mijnbouw. Dit gebeurt heel veel, iedere twee seconden verdwijnt een voetbalveld aan bos. Geschat wordt dat in 2030, zeker 80 procent van de wereldwijde ontbossing plaatsvindt in slechts 11 gebieden. Het gaat onder meer om de Amazone, Borneo en Sumatra, het Congobekken, de Cerrado (savanne-achtig gebied in Brazilië), maar ook het oosten van Australië.

Bosbranden

Helaas wordt het Amazonegebied ieder jaar getroffen door bosbranden. In 2019 waren ze allesvernietigend: tienduizenden vierkante kilometers woud gingen in vlammen op. Een groot deel van deze branden ontstaat niet door natuurlijke oorzaken, maar wordt aangestoken. Om grond geschikt te maken voor veeteelt en landbouw, worden stukken bos en savanne in brand gestoken. Deze branden kunnen snel in aantal en intensiteit toenemen door droogte en harde wind. Dan zijn ze bijna niet te blussen.

Landbouw en veeteelt

Veel bos wordt gekapt om plaats te maken voor veeteelt en kleinschalige landbouw. Maar ook de aanleg van grote plantages zorgt voor ontbossing. De vraag naar bijvoorbeeld soja en palmolie groeit wereldwijd nog steeds. Soja wordt grotendeels verwerkt tot veevoer. Palmolie zit in heel veel producten, van margarine tot cosmetica.

Dammen

In de Amazone staan honderden waterkrachtcentrales op de planning. Al die dammen, blokkeren de rivieren, wat de natuurlijke water- en sedimentafvoer ernstig verstoort.

Ook bedreigen deze dammen de natuurlijke stroom van de rivier, lopen soorten als rivierdolfijnen gevaar en overlappen de locaties van dammen vaak met beschermde gebieden waar inheemse bevolking woont.

Wegen

Voor alle veeteelt, plantages en dammen zijn wegen nodig. Hierdoor wordt het ondoordringbare oerwoud toegankelijk voor verdere (illegale) houtkap.

Goudwinning

In de Amazone wordt illegaal veel goud gewonnen. Het kwik dat daarbij gebruikt wordt, vervuild de meren, rivieren en het grondwater. Dit is slecht voor de dieren en planten, maar ook voor de gezondheid van de lokale bevolking, die voor voedsel afhankelijk is van vis.

Grote gevolgen

Bossen houden onze aarde gezond; ze leveren voedsel, schoon water, medicijnen en ze beschermen ons als een groen schild tegen klimaatverandering. Ontbossing heeft dus grote gevolgen voor ons en de natuur.

• Hoe meer bomen we kappen, hoe meer CO2 er vrijkomt en hoe sneller de aarde opwarmt. Bomen zijn onze bondgenoot in de strijd tegen klimaatverandering.
• Dieren hebben veel last van ontbossing. Hun leefgebieden raken versnipperd en hierdoor wordt het lastig om voedsel en soortgenoten te vinden. Doordat de natuur niet meer overal aaneengesloten is, komen ze vaker in contact met mensen. Dit levert gevaarlijke situaties op, voor mens én dier.
• Het kappen van bos heeft ook impact op mensen. Vooral de lokale bevolking is vaak afhankelijk van het bos voor hun voedsel en levensonderhoud. Zij beschermen het bos vaak al eeuwenlang.

Ontbossing voorspellen

Als we kunnen voorspellen waar bos illegaal gekapt gaat worden, dan kunnen we op tijd ingrijpen en ontbossing zelfs voorkomen. Het World Wide (WWF) for nature, ontwikkelde een model dat big data, satellietbeelden en menselijke activiteit zoals het aanleggen van wegen, verbindt. Zo kan het voorspellen waar ontbossing gaat plaatsvinden vóór er bomen gekapt worden.

Bron: WWF.nl