Belastingheffing is een interactie tussen belastingplichtigen en de overheid. De Belastingsdienst fungeert in deze als orgaan van de overheid. Dit zei Roy Shyamnarain, voorzitter van de Surinaamse Federatie van Belas-tingadviseurs, bij het 25-jarig jubileum van de SFB afgelopen vrijdag in het Self Reliance Auditorium. De interactie wordt volgens hem beheerst door de regels, die de wetgever heeft gegeven voor het heffen van belastingen. Hij haalde aan dat deze regels nodig zijn, omdat het heffen van belastingen eigenlijk wordt beschouwd als een inbreuk op het eigendomsrecht van burgers. Door de verplichting om belasting te betalen, verliest de burger immers de volledige beschikkingsvrijheid over een deel van zijn inkomen en vermogen.
De regels voor belastingheffing zijn verankerd in artikel 155 van de Grondwet, dat bepaalt dat; belastingen worden geheven krachtens de wet, welke wet de belastingdruk, de tarieven, vrijstellingen en waarborgen voor belastingplichten regelt; Geen privilege op het stuk van belastingen wordt verleend anders dan krachtens de wet.
Hij wees er ook op dat de bevoegdheid van de overheid om belastingen te heffen verder wordt uitgewerkt in verschillende heffingswetten zoals de Wet IB, Wet LB, Wet Dividendbelas-ting, Wet Huurwaardebelasting.
Shyamnarain haalde aan dat er uit artikel 155 Grondwet echter ook kan worden afgeleid, dat de gegeven regels voor het heffen van belastingen gelden voor zowel de belastingplichtigen als voor de Belastingdienst. In de betreffende heffingswetten behoren immers niet alleen zaken als belastbaar object, belastingdruk, tarieven en vrijstellingen te zijn opgenomen, maar ook “waarborgen voor belastingplichtigen”. Die waarborgen houden in dat de Belastingdienst bij het toepassen van een belastingwet, uit het oogpunt van rechtszekerheid, verplicht is dat te doen binnen de door de wet daarvoor gegeven kaders.
Het gaat bij belastingheffing naar zijn mening daarom dus niet alleen om de verplichtingen van de belastingplichtigen, zoals het binnen bepaalde termijn doen van aangifte en het tijdig betalen van de belasting, maar ook om de op de Belastingdienst rustende plicht om in haar optreden naar de belastingplichtige toe correct te handelen.
“Als je dus met de vinger wijst naar de belastingplichtige als veroorzaker van de lage belastingmoraal en hoge non-compliance, dan zijn er tenminste drie vingers die de andere kant uitwijzen. Het is daarom interessant om na te gaan of de non-compliance bij belastingplichtigen, en daardoor ook de lage belastingmoraal in Suriname, alleen aan de belastingplichtigen te wijten is”, aldus Shyamnarain.