De kredietverlening van overige banken aan de overheid, is in de eerste helft van 2017 met 27 procent toegenomen. Dit schrijft de Hakrinbank in haar onlangs uitgegeven Half-jaarrapport 2017. De kredietverlening nam toe, ondanks dat de staat, in lijn met de medio vorig jaar afgesloten overeenkomst tussen de minister van Financiën en de president van de Centrale Bank, geen beroep meer deed op haar kredietfaciliteiten.
Per saldo was de staat verantwoordelijk voor een verruimend effect van ruim SRD 0,9 miljard op de binnenlandse liquiditeitenmassa. Naar verwachting zal de staat, aldus de Hakrinbank, ook gedurende de rest van het jaar een significant beroep doen op binnen- en buitenlandse leningen. Uit de begroting 2017 en de voorlopige cijfers betreffende de staatsfinanciën over het eerste kwartaal van het jaar, valt immers af te leiden dat de inkomsten achter blijven lopen bij de uitgaven. Volgens de Hakrinbank moet er bijgevolg weer rekening worden gehouden met een fors financieringstekort, dat zich zal weerspiegelen in het verder toenemen van de staatsschuld en van de betalingen voor rente en aflossingen.
“Het lenen brengt tijdelijk soelaas in de krappe liquiditeitspositie van de staat, maar leidt tot uitstel van de noodzakelijke herstructurering van de publieke sector en legt een claim op de toekomst. Een en ander vergroot op langere termijn het risico van aantasting van de monetaire en financiële stabiliteit, omdat het de vraag is of de met de leningen gefinancierde bestedingen voldoende extra productie en deviezen zullen genereren om de schuldverplichtingen te kunnen nakomen.”
Het monetair verruimend effect voortvloeiend uit de staatsfinanciën werd deels gecompenseerd door de afvloeiing van geld naar het buitenland tot een bedrag van SRD 0,6 miljard. De vorderingen op overige ingezetenen namen met SRD 0,1 miljard af. Dit laatste stond in verband met de onzekere macro-economische en financiële situatie die zowel vragers als aanbieders van privaat krediet terughoudend maken. Banken streefden daarbij naar afbouw van de toegenomen non-performing loan portfolio. Mede door de genoemde compenserende transacties, steeg de liquiditeitenmassa gedurende de eerste vijf maanden van 2017 uiteindelijk slechts met SRD 0,3 miljard of met 2% tot SRD 16,5 miljard per ultimo mei. Zowel de SRD credit- als debetrente werden verhoogd om de spanning tussen vraag en aanbod op de geld- en kapitaalmarkt te verminderen.
Ondersteund door vermindering van het inflatietempo en van de inflatieverwachtingen werd er door de renteverhoging een zeker evenwicht op deze financiële markten bereikt. De per saldo bescheiden geldgroei gedurende de eerste helft van 2017 en de instroom van buitenlands geld in 2016 droegen bij tot terugkeer van een zekere rust op de valutamarkt. In de loop van de verslagperiode schommelde de verkoopkoers van de Amerikaanse dollar rond een gemiddelde van SRD 7,55; zij noteerde vlak voor de devaluatie van november 2015 nog SRD 3,35.
Doordat de effecten van de koersstijging en van de in 2016 doorgevoerde prijsverhogingen van nutsvoorzieningen al in belangrijke mate zijn uitgewerkt, vertraagde het inflatietempo aanmerkelijk. De jaar op jaar inflatie daalde van 52,4% per eind 2016 naar 19,7% ultimo juni 2017.Het prijsindexcijfer van de gezinsconsumptie steeg op maandbasis met gemiddeld 0,8 % in de verslagperiode vergeleken met 3,3% in 2016.
Per ultimo juni 2017 was de prijsindex van de gezinsconsumptie circa 90% hoger dan in november 2015, toen het proces van dalingen van de externe waarde van de Surinaamse munt op gang kwam. Aangezien de lonen gemiddeld genomen gedurende die periode aanmerkelijk minder stegen, is de koopkracht van de burgers thans tot een beduidend lager niveau gedaald. De sociale partners moeten daarom initiatieven nemen om nieuwe groeiimpulsen te geven aan de economie en om tegelijkertijd een klimaat van maatschappelijke, financiële en monetaire stabiliteit te scheppen. “Multidimensionale stabiliteit is een essentiële preconditie voor duurzame reële welvaartsgroei”, aldus de financiële instelling.
