NOS – Een politieke crisis, een economische crisis en mogelijk ook een humanitaire crisis. Analisten zeggen dat Venezuela aan de rand van de afgrond bungelt. De situatie in het Latijns-Amerikaanse land wordt met de dag nijpender, en de grote vraag is wie het land uit de crisis trekt.

President Nicolás Maduro stelt zich steeds dictatorialer op, terwijl de oppositie hem met een referendum uit het zadel wil wippen. Zaterdag kondigde de president een nieuwe noodtoestand af in zijn land, die zestig dagen van kracht blijft.

Volgens Maduro is de maatregel nodig omdat er in de Verenigde Staten (VS) en de OPEC-landen complotten worden gesmeed om zijn linkse regering omver te werpen. De oppositie denkt dat de president hiermee wil voorkomen dat hij wordt afgezet en roept de bevolking op de noodtoestand te negeren.

In januari kondigde Maduro al de economische noodtoestand af. Ook die maatregel is inmiddels verlengd. Sinds de olieprijs daalt, kampt het olierijke Venezuela met een enorme inflatie, gebrek aan veel dagelijkse levensmiddelen en medicijnen en een hoge werkloosheid.

Een dag na het afkondigen van de noodtoestand, dreigde de Venezolaanse president in een toespraak met onteigening van fabrieken die stilliggen en de arrestatie van fabriekseigenaren. “Ik ben er klaar voor om de fabrieken over te dragen aan het volk”, sprak Maduro.

De Venezolaanse president zegt dat fabrikanten opzettelijk tekorten laten ontstaan, zodat het land verder in verval raakt. Volgens Maduro gebeurt dat met steun uit het buitenland, onder meer van aartsvijand Amerika en de olieproducerende landen.

Macht beperkt

Maduro leed in december een gevoelige nederlaag bij de parlementsverkiezingen. De oppositie bemachtigde twee derde van de zetels in het parlement. Tot woede van de centrum-rechtse oppositie beperkte de president vervolgens de macht van het parlement.

De oppositie probeert nu een referendum te organiseren die het mogelijk maakt vroegtijdig presidentsverkiezingen te houden. Maduro beschuldigt de oppositie ervan een staatsgreep te beramen in samenwerking met de VS en ook Colombia.

Zaterdag verwees de president in een toespraak naar de situatie in buurland Brazilië. Daar dreigt president Dilma Rousseff te worden afgezet. “Op verzoek van fascistisch rechts in Venezuela bemoeit Washington zich ook met ons, aangemoedigd door de staatsgreep in Brazilië.”

VS en Venezuela

De VS is altijd fel gekant geweest tegen de linkse Maduro en diens voorganger Hugo Chávez; in 2002 steunde het land een staatsgreep door oppositieleden die uiteindelijk mislukte. Venezuela is een bom die ieder moment kan ontploffen.

Oppositieleider Hector Capriles

Ondertussen lijkt het deel van de bevolking dat achter Maduro staat, steeds verder af te nemen. Gisteren gingen duizenden Venezolanen in hoofdstad Caracas de straat op om te protesteren tegen de president. Dat gebeurde al twee keer eerder deze week.

Oppositieleider Hector Capriles ziet zijn land als een tikkende tijdbom. “Het kan ieder moment ontploffen.” Hij roept de Venezolanen op de noodtoestand te negeren: “Als Maduro per decreet wil regeren, dan moet hij de tanks de straat op laten rollen. Hij zal het ons met geweld moeten opleggen. Wij accepteren dit niet.”