De gendarmerie van Frans-Guyana heeft eind vorige week een skalian met een lengte van 20 meter en 10 meter breed onderschept op de Franse helft van de Marowijnerivier. Alle zeven opvarenden (1 Surinamer, 6 Brazilianen) zijn in hechtenis genomen. Twee vrouwelijke arrestanten worden zonder meer gedeporteerd. Het drijvende goudwinningsbedrijf, dat vanuit het Surinaams deel van de grensrivier was overgevaren voor de illegale activiteit, is in beslag genomen. Bij een visitatie aan boord is er ook beslag gelegd op 1130 kilogram kwik en 167 gram goud. De goudponton werd geënterd op ongeveer 12 kilometer stroomafwaarts vanuit het Surinaamse dorp Langatabiki, oftewel zo’n 10 kilometer stroomopwaarts van de Franse nederzetting Apatou. Volgens een verslag van de gendarmerie werd de operatie uitgevoerd met de patrouilleboot Yaya, nadat de gendarmes zich ervan hadden vergewist dat het vaartuig zich in Franse territoriale wateren bevond. Het is niet de eerste keer dat skalians uit Suriname door de Franse autoriteiten zijn onderschept en dat illegale Surinaamse goudzoekers zijn opgepakt.
In tegenstelling tot de coulante houding van de Surinaamse autoriteiten, voeren de Fransen een no-nonsensebeleid tegen de illegale goudsector. Er worden jaarlijks tientallen operaties en honderden patrouilles uitgevoerd te water en te land. Volgens de Franse inzichten wegen de eventuele voordelen van de kleinschalige goudwinning niet op tegen de ravage die wordt aangericht aan het milieu met veel negatieve gevolgen voor flora en fauna alsook voor de volksgezondheid. In het buurland richt de bestrijding van de illegale goudsector zich op ontmoediging van de porknokkers.
In dat kader worden hun kampen regelmatig in brand gestoken en worden de smokkelroutes voor voeding en andere broodnodige zaken op de goudvelden afgesneden. Veel van die smokkelwaar komt vanuit Suriname en vindt zijn weg naar de Franse goudkampen via Albina 2, een nest van illegaliteit aan de Surinaamse oever pal tegenover de Franse plaats Maripasoula.
In Suriname heeft inbeslagname van vijf skalians op het Van Blommensteinmeer in de tweede helft van dit jaar bijna geleid tot een rel tussen coalitie-politici vanwege geschade belangen van vrienden. Een plan van minister Regillio Dodson van Natuurlijke Hulpbronnen om de vaartuigen te ontmantelen, werd uiteindelijk afgeketst en de skalianhouders kregen concessies om te werken in de omgeving van het meer. Hoewel er in Suriname veel voorlichting wordt gegeven over de gevaren van kwik, en er de afgelopen jaren een hevige campagne wordt gevoerd om de toepassing van kwik in de goudindustrie in te dammen, is dat nog niet gebeurd. Ook bewezen kwikloze methoden hebben de traditionele kwik verslindende, maar lucratieve goudwinningmethode in Suriname nog niet verdreven.
Nu Suriname een tolerant beleid voert, dient het binnenland van Suriname als een hub voor garimpeiros, illegale goudzoekers uit Brazilië onderweg naar Frans-Guyana. Als de Fransen de controle uitvoeren, trekken ze zich terug op Surinaamse bodem en wachten totdat de kust weer veilig is om een nieuwe kamp op te zetten en tegen elke prijs zoveel mogelijk goud uit de grond te halen. Steeds meer Surinamers nemen deze risicovolle, doch lucratieve handelwijze over. Voor de Franse autoriteiten is dit als een oneindig durend kat-en-muisspel.
