Bivakmuts tot over de oren, ruige taal, veel vrouwen, drugs, geld en disrespect voor zijn ouders. Als dat de ergste dingen waren waaraan Rishi zich zou bezondigen, dan had zijn moeder zich niet zo diep hoeven te schamen. Maar, haar enig kind ging veel te ver. Hij groeit uit tot een echte gangster, pleegt inbraken en gewapende berovingen, en deinst niet terug voor de politie. Misschien zelfs erger, want hij heeft een Marron als boezemvriend, iets wat volgens zijn ouders niet door de beugel kan.. Gelukkig is dit maar een schets uit het verhaal Djakata, de film die op 25 juni in TBL Cinemas in première gaat, en waarin de etnische scheidslijn tussen Hindostanen en Marrons taboeloos aan de orde wordt gesteld. ChetramReyaazPermaul, de held van Paramaribo, neemt één van de hoofdrollen voor zijn rekening en deelt de starring met El Durando Misiedjan als Dayo.

REYAAZ, DE HELD
De jonge boekhouder en ondernemer, beter bekend als Reyaaz, verscheen in 2013 onverwacht op het toneel, en is sindsdien niet meer uit de spotlights weg te krijgen. Hij dankt dat allemaal aan zijn hulpvaardigheid, gevoel voor de medemens en hartelijkheid.
De toen 28-jarige Reyaaz verliet het Golden Tulip Hotel in het centrum van Paramaribo op de rustige avond van 12 september 2013 met de bedoeling eten te halen aan de Watekant. Ter hoogte van de Platte Brug zag hij op afstand hoe een personenauto vanuit de richting van de Waterkant om de flauwe bocht kwam zoeven, vreemde manoeuvres makend alsof de bestuurder de controle kwijt was, en vervolgens de Surinamerivier in vloog. Een handvol ooggetuigen haastte zich naar de Platte Brug, maar verder dan de oever kwamen ze niet. Reyaaz zag hoe de auto in de diepte verdween. De jongen vergat alle gevaren voor eigen leven en dook vanaf de wal het donkere water in. Hij zwom naar de auto, waarvan alleen nog het dak boven water was. Reyaaz klampte zich aan het vendel vast en drukte met zijn schouders en arm een ruit kapot. Hij werd meteen vastgegrepen door een vrouw die de andere kant op werd gezogen door het water dat met kracht via de kapotte ruit naar binnenstroomde.
Reyaaz liep daarbij een lelijk wond op aan zijn onderarm, maar had dit nog niet door. Hij bracht de bijna bewusteloze vrouw aan de kant. Toen ze vertelde dat er ook een man in de auto was, dook Reyaaz, gedreven door de adrenaline, zonder aarzelen opnieuw het water in. De auto was nu helemaal kopje onder. Enkele ogenblikken later verscheen de held aan het wateroppervlak met een bewusteloze man. Hij bleef bij de slachtoffers totdat de ambulance ter plaatse was. Het liefst was hij nu naar huis gegaan om een fris bad te nemen en schone, warme kleren aan te trekken en opnieuw op jacht naar eten te gaan. Dan was hij de volgende ochtend gewoon weer dezelfde ‘onbekende’ Reyaaz, vriend van iedereen.
Maar de bescheiden man stond, voordat hij er erg in had, in de spotlights van een televisieploeg, de vliegende journaliste Gail Eijk had hem te pakken. Reyaaz is sindsdien zijn privacy kwijt. Hij werd gebombardeerd tot held en weldoener, maar zelf vindt hij dat hij alleen maar heeft gedaan wat eigenlijk elk ander had kunnen en moeten doen.
Hij treurt daarom ook niet erom dat het koppel, dat hij redde nooit ‘dankjewel’ heeft gezegd, of dat hij ze niet in het ziekenhuis mocht gaan zien. Noch minder rouwt Reyaaz om zijn verwonding en het kapotgaan van zijn iPhone bij de actie. “Ik deed het niet voor anderen, niet eens voor de slachtoffers. Ik deed het voor mezelf. Ik zou het mezelf nooit hebben vergeven als ik het niet had gedaan, en die mensen hun levens hadden verloren. Het zou mij mijn leven lang achtervolgen. Dus, ik ben in ieder geval blij dat ze het hebben overleefd. Misschien is het ook goed zo dat ik ze niet ken. Ik deed het voor mezelf en voor God, en God kent ze wel.” Overigens zei hij daags na de daad al dat de twee levens gered zijn “omdat God op dat moment dichtbij was en hem de ingeving heeft gegeven”.
Toen de held enkele dagen na het incident een enveloppe met geld kreeg van weldoener Ben Olivieira van Thuiszorg Crystal Care, als dankbaarheid voor zijn heldendaad, hield Reyaaz het geld niet voor zichzelf. Hij ging rechtstreeks ermee naar het Hadj Islam Ramdjan Kinderhuis aan de Kankan-triestraat, waar hij als kind is opgevoed. Ook de schenkingen die hij kreeg van parlementariër Ruth Wijdenbosch en de eer van het ministerie van Justitie en Politie komen hem niet toe, beweert Reyaaz. Hij zwaait alle lof toe een de hogere macht die ervoor zorgde dat hij op dat moment daar was en hem de kracht gaf.

Reyaaz werd geboren in Guyana, maar woonde al heel vroeg in een moslim internaat in Suriname, tussen bijna allemaal Hindostaanse kinderen. Het internaat staat op de grens tussen twee typische Marron- en creoolse buurten, Abrabroki en Land van Dijk. Het is dus ook niet vreemd dat hij zo nu en dan met hen een balletje trapte. Op school trok hij met anderen op en nu speelt hij in een Chinese voetbalclub, Witte Lotus. In het hotel waar hij nu een voorname functie heeft, komt hij veel in contact met Fransen, Brazilianen en Venezolanen. Reyaaz spreekt vloeiend Engels, Nederlands, Spaans, Frans, Sarnami en Sranantongo. Chinees (Hakka) , Aukaans en Portugees, dat kan hij ook een aardig mondje meepraten. “Ik hoor dus overal thuis. Tegen wie zou ik dan moeten discrimineren?”’ vraagt hij spottend.

RISHI, DE BANDIET

Zo zachtmoedig als Reyaaz is in het echt, zo hard is Rishi in de film. Hij balanceert als co-hoofdrol tussen haat en discriminatie vanuit zijn Hindostaanse thuisfront jegens de Mar-ronachtergrond van zijn boezemvriend Dayo. Zijn familie kan niet hebben dat hij niet meegaat met de vooroordelen en stigma’s over de Marrons, die kafri’s. Hetzelfde geldt echter ook voor Dayo. Ook hij betaalt een hoge prijs voor zijn vriendschap met Rishi, de koelie.
Die druk van buitenaf brengt de jongens juist nog meer bij elkaar, en ze raken ook ge-tweeën ontspoord om samen alle kanten van de maatschappij te zien. Ze veranderen van venters in cd’s en dvd’s tot rovers van formaat. Ook onder deze omstandigheden wordt hun onderlinge vriendschap op de proef gesteld, want ook tussen beiden duikt het spook van discriminatie op.
Sinds bekend werd dat Rishi de een en dezelfde Reyaaz is, is zijn populariteit nog meer omhoog geschoten. Hij wordt gevraagd door vrouwen en zelfs meisjes die een selfie met hem willen maken, mannen geven hem een stevige handdruk en een veelbetekende knik alsof ze elkaar kennen, autobestuurders toeteren naar hem, maar artiesten vragen hem ook om eventjes te verschijnen in hun videoclip, al is het alleen maar om langs te lopen. “Ik ben eigenlijk te verlegen voor dat soort dingen”, zegt de filmster tegen De West, en vult zichzelf aan met “Maar ik kan die mensen ook niet weigeren”, om vervolgens bijna van zijn stoel te vallen van het lachen. Zijn goedlachsheid staat trouwens in schril contrast met de harde rol die hij in de film vertolkt.

Waarom hij toch die rol heeft aangenomen?
“Onze maatschappij is verziekt door discriminatie. En deze film legt de vinger op de wonde. We zeggen elke dag dat Suriname een paradijs is waar alle etnische groepen vredig met elkaar leven. Ja, we leven met elkaar. Maar het gaat er niet altijd zo vredig aan toe.” Hij vindt het top dat het productiebedrijf Para’s Media, de taboe wilde doorbreken en het beestje bij de naam heeft genoemd. Mensen schrikken van de dingen in de film. De trailer ligt een tipje van de sluier op. “De film is hard, net als de realiteit. Ik had moeite met sommige scènes, vooral als ik mensen voor ‘vieze’ of ‘lelijke’ djuka moest uitmaken. En ik wist me geen houding te nemen als mensen mij ‘koeli’ naar het hoofd slingerden.” Hij is daarom blij dat het achter de rug is.
Reyaaz weet dat deze film de discriminatie niet zal elimineren, maar vindt het wel goed als we op een dag ons zelf in de spiegel aan durven kijken. Daar staat de film trouwens ook voor. El DurandoMisiedjan, acteur en directeur bij Para’s Media, presenteert de film als een spiegel aan de Surinaamse samenleving. Hij is zich bewust van de schokkende uitlatingen en scènes, maar hij zegt dat die allemaal uit het echte leven zijn gehaald door de schrijvers, Marijke Soegriemsingh en Louis Alfaisie. Misiedjan: “Als de dingen die we in het echt tegen elkaar zeggen of doen schokkend zijn, dan zullen we de film ook als schokkend ervaren.”
Volgens hem verwachten Para’s Media en partner Baja Films, alle soorten reacties als de film eenmaal op het doek verschijnt. Dat zegt hij aan de hand van de commentaren die vrijkomen sinds de officiele trailer eerst op YouTube en nu ook in TBL Cinemas te zien is.
Misiedjan: “Reyaaz heeft zijn rol nice gespeeld in Djakata. Het wachten is nu op de premiere, 25 juni.”