De NPS maakt de laatste 15 jaren in zetel aantal een duidelijke teruggang. Velen geven de schuld van de neerwaartse trend in aantal leden en zetels aan de voorzitters of anderen zeggen dat de partij de connectie heeft kwijtgeraakt met de mainstreet members. Na de overname van de NPS door het black establishment onder leiding van de legendarisch leider J.A. Pengel, die voor wat mij betreft  enige mate van emotionele politieke benaderingswijze op na heeft gehouden. Over deze laatste opmerking zal ik niet veel uitwijden. Ik zal slechts volstaan met de verwijzing naar de achteraf gebleken tactische fout die hij niettegenstaande zijn parlementaire meerderheid in eerste instantie gemaakt heeft om zijn portefeuille ter beschikking te stellen van gouverneur Johan Ferrier (in 1969),die zeker een politiek appeltje te schillen had met hem. Ik citeer over dit geval uit de pennenvrucht van Dr.Jules Sedney, de Toekomst van ons verleden: “Pengel was door zijn coalitiepartner Findlay gewaarschuwd zijn voornemens niet uit te voeren en zijn lot niet in handen te leggen  van anderen. “Pengel luisterde niet naar deze gedekte waarschuwing van Findlay en diende het ontslag van zijn kabinet in bij de gouverneur Johan Ferrier die eerder in 1955 -1958 minister-president van de kolonie Suriname was namens de pre-electorale combinatie, het Eenheidsfront. De directe aanleiding van de indiening van het ontslag was de staking van de leraren in 1969. Ferrier aanvaardde de ontslagaanvraag van Pengel, mede omdat hij ook binnen een week door de coalitiepartner Actiegroep in de steek werd gelaten. De Actiegroep met 4 zetels en het lid C.R.. Biswamitre van de SDP,  trokken zich terug en de meerderheid van het tweede kabinet werd omgezet in een minderheid.

De NPS ups and downs

In de politieke geschiedenis van de NPS, hebben wij veel up and down momenten gezien. Hoewel ik uitgebreider kan uitwijden over de ontwikkeling van de NPS, zal ik mij beperken tot het zetelaantal dat bij de diverse verkiezingen verworven is en de reden van het zetelverlies. In 1949 behaalde de NPS 12 van de 21 zetels. In 1951, 13 van de 21 zetels. In 1955 behaalde de NPS in eerste instantie 2 van de 21 zetels en na behulpzaamheid van J.Lachmon, kreeg de NPS 1 zetel bij in Saramacca. Dus werd het aantal parlementszetel van de NPS 3. Het is goed om vast te stellen dat de NPS geen enkel zetel had behaald in Paramaribo. De legendarische J.Pengel zou zonder de interventie van J.Lachmon niet in het parlement(staten van Suriname) plaatsnemen,in 1956.

In 1958 behaalde de NPS 9 van de 21 zetels. In 1963, 14 van de 36 zetels. In 1967, 17 van de 39 zetels. Met het overlopen van de heer Pawiroredjo van de SRI naar de NPS werd het aantal zetels 18. In 1969,11 van de 39 zetels. In 1973, 13 van de 39 zetels. In 1977, 15 van de 39. In 1987, 15 van de 51 zetels. In 1991,12 van de 51 zetels. In 1996, 9 van de 51 zetels.

In 2000,15 van de 51 zetels. In 2005,8 van de 51 zetels. In 2010 ,4 van de 51 zetels en in 2015,2 van de 51 zetels.

Uit dit overzicht blijkt dat het twee keren is voorgekomen dat de NPS slechts twee zetels behaalde, namelijk in 1955 en nu weer in 2015. Ik zei het al dat NPS niet eens 1 zetel kon behalen in Paramaribo in 1955,waardoor zelf J.Pengel niet gekozen werd. Er was toen geen residentieplicht, dus kon hij bij een herverkiezing in Saramacca(1956)worden gekozen. Hij werd toen door de VHP gekandideerd.

Wat zijn de belangrijkste oorzaken van de schommelende resultaten?

Ook hier zal ik mij beperken tot de twee momenten, waarbij slechts twee zetels behaald werden door de NPS. De oorzaken die ik ter sprake zal brengen, kunnen geëxtrapoleerd worden naar de overige periode waarin een daling in zetelaantal te bespeuren viel. De NPS, opgericht als een Nationale partij in 1946 en later vanaf Pengel voorzitter werd van de partij, gezien werd/wordt als het politieke huis van creolen(negers),heeft in 1955 te kampen gehad met fragmentaties/splitsingen. Leden gingen naar andere partijen. In 1955 ging een groot aantal leden van de NPS naar de SDP die toen 8 zetels binnen het Eenheidsfront behaalde. Aan deze fragmentatie is een hele lange en krachtige strijd om het leiderschap binnen de NPS voorafgegaan. Deze strijd leidde onder ander tot de oprichting van SDP. Vanaf 1962 zou Pengel de absolute leider zijn binnen de NPS.

De fragmentatie van de NPS, heeft zich voortgezet met de oprichting en groei van de SDP,PNR,PNP,BEP,AF,SPA,ABOP,NDP, DOE. Deze partijen hebben praktisch bekeken als harde en beslissende kern, dezelfde doelgroep als de NPS, namelijk het creoolse deel van de bevolking in en buiten Paramaribo. Dit met uitzondering van het Alternatief Forum(AF),dat het witte deel van de NPS aan zich heeft gebonden.

Een andere reden is dat het leiderschap binnen de NPS zich meer ging richten op de zwarte middenklasse, wat tot daadwerkelijke verwaarlozing van de grass roots leden geleid heeft. Komt erbij dat leden van de bekende kernen en onderafdelingen aan het vergrijzen geraakte. Er is niet tijdig en in onvoldoende mate gezorgd voor verjonging en scholing van jongeren in de beginselen van de NPS, die goed vastgelegd zijn in het boek “Groei te midden van beroering”. Dit NPS boek  handelt over politieke geschiedenis van de NPS niet alleen, maar ook over sociaalmaatschappelijke en economische ontwikkeling van Suriname vanuit de ontwikkelingsconceptie van de NPS, wordt warm aanbevolen aan jonge geïnteresseerden. Ik roep het kader van de NPS op om de politieke periode van de partij na 1966 vast te leggen.

Bert Eersteling