Erlan Sleur, milieu-activist en voorzitter van de stichting Protect Our Biodiversity in Suriname (ProBios), waarschuwt tijdens een gesprek met De West over de sluipende gezondheidsramp die met name onze Wayana-gemeenschappen te wachten staat, die bovendien van ongekende omvang zal zijn. In de marge van de presentatie ‘Kwik! Vernietiging van mens en natuur”, die vorige week in het kader van het 15-jarig jubileum van de Suriname Conservation Foundation werd gehouden, vertelt Sleur dat deze groep inheemsen twee tot drie keer per dag vis eten, die ongetwijfeld zwaar gecontamineerd is met kwik. Aan de Franse zijde van de Marowijnerivier woont een evenredige populatie Wayana’s, wetenschappers hebben daar reeds aangetoond dat torenhoge kwikwaarden bij de dorpelingen zijn aangetroffen. De Surinaamse Wayana’s hebben dezelfde tradities en gevoeglijk kan worden aangenomen dat de situatie even zorgwekkend is. De Stichting ProBios is al eerder gestart met een project, waarbij voorlichtingsposters worden vervaardigd en uitgedeeld over de kwikverontreiniging van vooral roofvissen, die indien zij geconsumeerd worden, een gevaar vormen voor de mens. Deze posters in de Wayana-taal zouden in Apetina, Anapaike, Palumeu en twee andere dorpen worden verspreid, waarbij ze zouden komen te hangen in onder meer scholen, krutu-oso’s en RGD-posten. De posters waarschuwen vooral voor het risico dat zwangere vrouwen, baby’s en kinderen uit de inheemse gemeenschappen oplopen. Er zijn al posters gebracht naar Anapaike, er moeten ook posters naar Apetina, maar ProBios heeft geen budget om de vliegkosten te betalen. “Ik heb alle instanties die hier vertegenwoordigd zijn, van Medische Zending, BOG tot universiteit, ik heb ze allemaal in het verleden benaderd in hoeverre ze willen bijdragen in de voorlichting naar de mensen toe, maar ik heb nul op het rekwest gekregen. Het leek alsof iedereen bang was zich hiermee te bemoeien”, verzucht Sleur. Hij vindt de houding die men aanneemt, erg merkwaardig en suggeert dat de oorzaak wellicht gezocht moet worden in broodvrees, belangenverstrengeling en dat politiek bij veel kwesties is gemoeid . “Soms kom je heel wat gekke dingen tegen, bijvoorbeeld dat mensen via via belangen hebben in de goudsector”, verduidelijkt de milieu-activist. Het bevreemdt hem overigens dat recentelijk onderzoeksresultaten zijn gepresenteerd van de ophoging van kwik in lichamen van bewoners van verschillende Marrondorpen. Hij vraagt zich in gemoede af, waarom geen onderzoek wordt verricht bij de Wayana’s en de Trio’s, die van alle rurale gemeenschappen, waarschijnlijk het ergst zijn getroffen. In het algemeen zijn Marrons bovendien bewuster over de gevaren van vis in kwik, zijn economisch sterker en hebben meer mogelijkheden ter beschikking. Sleur brengt voorts te berde, dat een nefroloog recentelijk vijf kinderen uit het binnenland met nierfalen heeft behandeld, waarvan inmiddels twee zijn overleden. Vooral kwikophoping in de nieren is funest en wat dat aangaat is het overigens erg opvallend dat de laatste jaren ontzettend veel Surinamers moeten dialyseren. Vele rivieren en kreken in het binnenland zijn zwaar vervuild en in bepaalde dorpen zijn er zelfs vrouwen die het plegen van een abortus prefereren boven het baren van een kind. Deze vrouwen hebben namelijk gezien dat andere lokale vrouwen misvormde kinderen ter wereld hebben gebracht en ze willen dat dan liever vermijden.
