Dankzij vaatdiagnostiek is de kwaliteit van leven van dialysepatiënten erg verbeterd. Bij vaatonderzoek worden alle bloedvaten in beeld gebracht, zodat specialisten precies weten waar een shunt aangelegd moet worden. Een shunt ten behoeve van nierdialyse maakt het mogelijk een dialysemachine aan te sluiten op de bloedbaan van de patiënt.
Het Medisch Diagnostisch Centrum (MDC), heeft ruim twee jaar terug haar eerste vaatlaborant mogen verwelkomen. Thans heeft zij de beschikking over twee uiterst deskundige vaatlaboranten, waarmee de kwaliteit van de dienstverlening sterk is verbeterd.

Bijdrage
“Door vaatonderzoek zijn er meer opties mogelijk om een goede shunt aan te leggen, waardoor de kwaliteit van leven van dialysepatiënten is verbeterd. Dit is onze grootste bijdrage naar de samenleving toe,” zegt assistant business unit manager Kristinadewi Legiman van MDC. Bijkomend voordeel is dat met de komst van beide vaatlaboranten de werkdruk op radiologen en chirurgen is verminderd. Vooralsnog is het MDC de enige kliniek in Suriname waar vaatdiagnostiek mogelijk is.Legiman is vooral blij met de pro-actieve houding van huisartsen, die – de voordelen van vaatonderzoek nu erkennen, getuige het feit dat zij veel meer patiënten doorverwijzen. Huisarts John Sewratan, die zijn poli in Paramaribo heeft, zegt desgevraagd dat patiënten met een chronische ziekte zeker baat hebben bij vaatonderzoek. Zo kan bij patiënten met diabetes, bij wie de diagnose Perifeer Arterieel Vaatlijden (PAV), ernstig wordt overwogen, maar bij wie toch een normale of te hoge EAI (Enkel-Armindex> 1,5) wordt gevonden, het meten van de teendruk of een duplexonderzoek door een specialist of een vaatlaborant uitsluitsel geven.“Middels vaatonderzoek kunnen we kijken of het probleem echt bij de vaten ligt. Aan de hand van de diagnose kunnen we dan gerichte therapie voorschrijven. Vaatdiagnostiek is gewoon niet weg te denken in de medische wereld”, concludeert Sewratan.

Aderproblemen
Lilian van der Grient, één van de Neder-landse vaatlaboranten die de MDC-vaatlaboranten heeft opgeleid, erkent dat onder andere personen met trombose, spataderen en nierinsufficiëntie, baat hebben bij vaatdiagnostiek. Vooral dialysepatiënten zijn enorm geholpen met de mogelijkheden die vaatonderzoek biedt. Uit cijfers blijkt dat ruim 70% van de personen die voor vaatonderzoek bij het MDC komt, dialysepatiënt is. Maar ook mensen met trombose en personen met spataderen, kunnen er baat bij hebben. Bij spataderen zijn de aderen zo uitgezet door de druk, dat de kleppen in de aderen van de benen niet meer sluiten en het bloed naar beneden zakt. Het gevolg is onder anderen vermoeide benen, onrustige benen, jeuk en huidverkleuring. Zonder goede behandeling zal dit leiden tot niet genezende wonden.

Slagaderproblemen
Maar er kan ook sprake zijn van slagaderproblemen. Indien de huisarts een stethoscoop op de slagader zet en het hoort ‘zoeven’, kan dat betekenen dat het bloed op die plek heel snel stroomt en kan er sprake zijn van een vernauwing. Bij een slagaderprobleem gaat er weinig zuurstofrijk bloed naar de voeten, wat resulteert in pijnlijk lopen. Dit verschijnsel staat ook wel bekend als etalagebenen. “Mensen die bijvoorbeeld gaan winkelen staan na een tijdje stil, omdat ze zo’n pijn in hun benen hebben, dat ze niet verder kunnen lopen. Pas na een tijdje kunnen ze weer verder. Als er een verstopping is in je slagader, dan krijgen de spieren te weinig bloed en zuurstof en dat voelt aan als verzuring”, legt Van der Grient uit.

Opleiding
In Suriname bestaat nog geen formele opleiding tot vaatlaborant. De MDC-vaatlaboranten zijn door twee Nederlandse vaatlaboranten opgeleid, van wie één – Van der Grient – werkzaam is bij het Langeland Ziekenhuis in Zoetermeer, terwijl de andere is verbonden aan Maasstad Ziekenhuis/Vlietland Ziekenhuis. De Nederlandse deskundigen zijn in missieverband naar Suriname gekomen om de opleiding te verzorgen. Om vaatlaborant te worden, is een vooropleiding in de zorg essentieel. “Een operatiekamer-verpleegkundige of echografist bijvoorbeeld. Maar een doktersassistente kan ook, alleen zal die een soort instapmodule moeten volgen.
Belangrijk is dat je al een werkplek in de zorg moet hebben, want het is een specialisatie”, legt Van der Grient uit. Eén van de prettigste aspecten van het werk is de communicatie die zij met haar patiënten heeft. “We spelen graag in op de behoeften van onze patiënten”, aldus Van der Grient. Vaatonderzoek valt onder echo-onderzoek en wordt door alle verzekeringsmaatschappijen in Suriname vergoed.