In de beschaafde wereld lopen wij niet naakt, maar wij kleden ons (en lopen niet op blote voeten). Kleding om ons te beschermen tegen de elementen van de natuur, maar ook tegen ongewenste ogen en aandacht. Hieruit blijkt dat kleding duidelijk ook een cultuurproduct is. Als marktverschijnsel is kleding sterk aan mode onderhevig (wat de grote modehuizen telkens voorschrijven) en daarmede ook aan snelle veroudering. Wordt bij kleding als modeverschijnsel vooral het uiterlijk – hoe de buitenwereld kleding beoordeelt en waardeert – er is ook een innerlijke kant aan kleding, dit is hoe de gebruiker zelf kleding beoordeelt op grond van gezondheidsvoordelen en behaaglijkheid. Het aanbod kan hierop inspelen.
Hiervoor gaan wij naar India, het oude India. Eén van de belangrijke gebieden waarin de voorouders van de Indiërs uitblonken was Ayurveda *, de 5000 jaar oude, medische holistische praktijk en haar zegenrijke gebruik van textiel. Kruidenkleurstoffen werden gebruikt op speciaal geweven stoffen met medicinale eigenschappen om genezende kracht te verschaffen aan de dragers: kleding die je koel houdt in de zomer, allergieën voorkomt en kwalen geneest zoals hoge bloeddruk, hartkwalen, astma, artristis en huidinfecties.
Na eeuwen onaangeroerd gebleven is de traditie nieuw leven ingeblazen met vooraanstaande ontwerpers en verantwoordelijke organisaties die ensembles scheppen die gezondheidsvoordelen beloven. Ayurvastra (vitale kleding) uit Kerala, kleurt textiel met gebruikmaking van medicinale kruiden die claimen diabetes en huidkanker te genezen. Het concept werd nieuw leven ingeblazen door de Wever’s Societeit via een project voorgelegd aan de regering van Kerala. Sedert 1992 zijn zijn die ‘ecostoffen’ aan het maken – vrij van synthestische chemicaliën en bio-afbreekbaar. Ze hebben ook kleding ontwikkeld voor pasgeborenen die de immuniteit verbetert.
Recentelijk lanceerde de Spices Board of India, een ecovriendelijke, op specerijen gebaseerde stof die genezende eigenschappen bezit. De kleurstoffen bevatten 40 -60 speciale gemengde medicinale kruiden, planten, bloemen, wortels en bast. Aura Herbal Wear uit Ahmedabad (stad in deelstaat Gujarat) vervaardigt organische kleding (gemaakt van katoen, geteeld zonder chemische pesticiden) en behandelt haar met kleur geëxtraheerd van kruiden via eco-vriendelijke processen om producten te maken met ‘internationale eigenschappen in kwaliteit en ontwerp’, zegt stichter – directeur Sonal Baid.
Vooraanstaande Indiase ontwerper, Jattin Kochchar, heeft Tatha Vastram op de markt gebracht, een collectie kleding vervaardigt van organisch katoen. Divita Kanoria, hoofd gezondheiddienst zegt: “De genezende waarde van kledig gerelateerd aan kruiden is gebaseerd op het principe van aanraking. Als zij in contact komt met het lichaam verwijdert zij giftige stoffen en het metabolisme wordt versterkt”, Divita noemt het ook wel een ‘Vedische collectie’, naar het woord Ayurveda.
Er is een andere kant aan dit verhaal – hoe traditionele motieven van patronen opnieuw populariteit verkrijgen en worden gebruikt om moderne ensembles te maken, dus worden overhemden en broeken ook vervaardigd met gebruikmaking van met de hand geweven stoffen.
Loom Mool, een merk gepromoot door NGO SEWA Bharat uit Delhi, gebruikt Indiase kunst en handwerk op een hedendaagse wijze om vrouwenkleding, herenkleding, kinderkleding en huiselijke accessoires te ontwerpen.
Elk product benut handwerkslieden, georganiseerd door SEWA, met het doel regelmatig werk aan hen te geven voor de kledingwinkel uit New Delhi, bestelt stoffen – zijde, katoen of linnen – vervaardigt op handweefgetouwen door handwerkslieden in Bhagalpur (Bihar), alsook mooie tye-and-dye van handwerkslieden in Jodhpur (Rajasthan). “Wij willen dat onze producten aantrekkelijk zijn voor de wereldburger die hedendaagse stijl en kleding waardeert en de drager zich comfortabel laat voelen”, zegt Meera Saxena, hoofd ontwerp van Loom Mool.
Recentelijk gebruikte Rina Dhaka Maharashtra’s Himroo-stof in haar ontwerpen om ze een rijkere look te geven. Geweven met katoen en zijde, heeft Himroo een traditionele stijl van weven die dateert uit de oude tijd en bekend is als ‘Jamawar’ in Kashmir. Het is duidelijk dat de Indiase tradities levendig blijven en het creatieve proces van India blijven inspireren.

IP

* De wetenschap van gezondheid en lange levensduur