Met de Venezolaanse presidentsverkiezingen op 28 juli in het vooruitzicht, overwegen miljoenen Venezolanen wie hun volgende president zal zijn. Mogelijk krijgt Nicolás Maduro een nieuwe termijn, of wint oppositiekandidaat Edmundo Gonzalez. Dit verkiezingsseizoen is dramatisch geweest, met arrestaties van oppositieleden, Amerikaanse sancties en beloften voor vrije en eerlijke verkiezingen.

Een belangrijk onderdeel van Maduro’s campagne is de decennialange grenscontroverse met Guyana. Ondanks een lopende zaak bij het Internationaal Gerechtshof (ICJ), erkent Maduro de autoriteit van dit hof niet en organiseerde hij een referendum om de door Venezuela opgeëiste regio Essequibo in Guyana te annexeren. Experts beschouwen dit als ‘sabelgeratel’ om nationalistische steun te verwerven, met geruchten over een mogelijke invasie die al maanden circuleren.

Guyana krijgt krachtige steun van bondgenoten zoals de VS, Groot-Brittannië en het Caribisch gebied. De regering van Guyana gelooft niet dat Maduro de controverse verder zal escaleren, en experts maken zich ook geen grote zorgen over een invasie.

Volgens Schreiner Parker, managing director voor Latijns-Amerika bij Rystad Energy, is de kans op een invasie klein.

Geografisch gezien zou een invasie moeilijk uitvoerbaar zijn voor het Maduro-regime. Venezuela zou door Brazilië moeten trekken, wat onwaarschijnlijk is gezien de steun van president Lula aan een vreedzame oplossing. Een invasie over zee zou snel worden beantwoord door de Britse en Amerikaanse marines, waardoor Maduro weinig kans van slagen heeft.

Hoewel Parker de invasie van Oekraïne door Rusland aanvankelijk ook onwaarschijnlijk achtte, benadrukt hij dat de geopolitieke situatie tegenwoordig onvoorspelbaar is. Maduro, die met een existentiële crisis te maken heeft, zou wanhopige maatregelen kunnen overwegen.

Maduro’s verkiezingsstrategie is sterk beïnvloed door oliebelangen. Venezuela, ooit een grote olieproducent, ziet zijn economie herstellen na slechte beleidsvoering en Amerikaanse sancties. Sancties zijn versoepeld in ruil voor toezeggingen van vrije verkiezingen, maar toen Maduro deze toezeggingen brak, werden de sancties opnieuw ingesteld.

Parker denkt dat Maduro’s agressieve houding te maken heeft met zijn angst voor sancties in Iran-stijl en een mogelijke gevangenisstraf in de VS als hij zijn macht verliest. De zaak tegen hem in New York wegens terrorisme blijft een dreiging, wat zijn vastklampen aan de macht verklaart.

Guyana richt zich intussen op de grenskwestie. Het ICJ heeft data vastgesteld voor schriftelijke pleidooien: Guyana moet zijn inzendingen doen voor 9 december dit jaar, terwijl Venezuela tot 11 augustus volgend jaar de tijd heeft. Dit proces zal de geldigheid van het arbitraal vonnis uit 1899, dat de grens tussen de twee naties bepaalde, beoordelen.

De VN verwees de zaak in 2018 naar het ICJ na mislukte discussies onder het Good Offices Process. De uitkomst van deze zaak zal cruciaal zijn voor de toekomst van de grenscontroverse tussen Guyana en Venezuela.