Gemeenschap kan dollardeposito kwijtraken

Enkele weken terug zijn er in de media diverse berichten verschenen dat de goudvoorraad van Grassalco ingezet gaat worden voor de financiering van het Herstelplan van zowel de SLM als Grassalco. Daar is uit verschillende hoeken kritiek op geleverd en er zijn vele vragen gesteld. Terwijl Grassalco zwijgt als het graf, vond de SLM het nodig om publiekelijk boos te reageren. “Het beschikbaar gestelde goud van Grassalco, omgezet in een termijndeposito, is slechts bedoeld als dekking voor de commercieel aan te trekken financieringsfaciliteit ten behoeve van ons herstelplan.” Deze poging van de SLM om de burger de indruk te geven dat men niet komt aan de goudreserves, heeft de Vereniging van Economisten in Suriname (VES), bijzonder verontrust. “De meeste burgers weten wat een (waar)borg of dekking betekent, sommige hebben het aan de lijve gevoeld. Wanneer de hooggeschoolde leiding van de SLM praat over “slechts een dekking”, weet ze drommels goed dat bij deze constructie de gemeenschap haar goudreserves in ieder geval kwijt is. Maar bij een tegenvallende realisatie van het Herstelplan is de gemeenschap ook de reserve in de vorm van een dollardeposito kwijt”, aldus de VES in haar editie Inzicht.

Geen verdienste van Grassalco

Grassalco bezit 10.768 troy ounce aan goud welke is opgeslagen bij de Royal Canadian Mint. Dit goud is afkomstig van de geaccumuleerde royalty afdrachten door Iamgold. Dit is volgens de VES, geen verdienste van Grassalco, maar de betaling door Iamgold voor het uitputten van onze natuurlijke hulpbron goud, want dit komt nooit meer terug. “Door de politiek zijn deze royalties bij het Staatsbedrijf Grassalco ondergebracht. Volgens het CDS zal de goudvoorraad op de internationale markt worden verkocht. Het goud heeft bij een goudprijs van USD 1700 een marktwaarde van circa USD 18 miljoen. De opbrengst zal worden aangewend voor de financiering van 2 Staatsbedrijven. Beide bedrijven zijn op dit moment noodlijdend en hebben een Herstelplan ingediend bij de regering, waarvoor financiering nodig is. Grassalco zal ca USD 4 miljoen voor zichzelf gebruiken en ca. USD 14 miljoen doorlenen aan de SLM voor een periode van 8 jaar en een rente van 4,8 procent per jaar”, benadrukt de VES.

De SLM stelt: “Met een gedegen uitvoering van ons herstelplan, gaan wij ervan uit dat geen aanspraak zal hoeven worden gemaakt op de verschafte dekking.” Daarbij wordt er op geen enkele manier aannemelijk gemaakt dat deze dekking niet zal worden aangesproken. Op grond waarvan zegt de SLM dat ze de lening van Grassalco ad USD 14 miljoen tegen een rente van 4,8 procent, in die acht jaar kan terugbetalen. De rente en aflossing bedragen meer dan USD 2,5 miljoen elk jaar. Daarnaast zal ook de terugbetaling van de geaccumuleerde oude schulden zelfs bij een gunstige herschikking minimaal USD 5 miljoen per jaar bedragen.

Structureel verlieslatend

De SLM, onze nationale carrier, is structureel verlieslatend, en nimmer winstgevend geweest. “Het is publiek geheim dat de politieke partij(en) de staatsbedrijven beschouwen als beloning voor het winnen van de verkiezingen. Zij mogen dan naar eigen inzicht RvC en directie aanwijzen, wat doorgaans op loyaliteit geschiedt. Dit levert niet vaak de meest competente en integere managers op met de daaruit voorvloeiende vriendjespolitiek, regelarij en corruptie als gevolg. Dat hebben zowel de Minister als de President recent nog in DNA belicht. Maar zelfs met competente en integere managers blijkt de kleinschaligheid een cruciale beperkende factor. Nergens in de wereld zijn kleinschalige vliegmaatschappijen winstgevend. Het hebben van een kleinschalige “nationale trots” wordt in de meeste landen, in het bijzonder die van toerisme afhankelijk zijn, op basis van een eerlijke publieke discussie gesubsidieerd”, stelt de VES.

Schuld

“De schuld van USD 75 miljoen hangt als het zwaard van Damocles boven de SLM. Dit is het resultaat van een jarenlange structureel verlieslatende operatie. Voor alle duidelijkheid: de werkelijke schuld is eigenlijk het veelvoudige, aangezien de geaccumuleerde schuld bestaat uit lokale valuta schulden en vreemde valuta schulden. Door opeenvolgende rondes van devaluatie van de Surinaamse munt gedurende de afgelopen 40 jaar is iedere keer de lokale schuld uitgedrukt in US-dollars verlaagd. Vanwege de duurzame verlieslatende van onze piepkleine airline, is deze schuld desondanks op dit onbeheersbaar niveau beland. Het terugbrengen van deze schuld naar beheersbare proporties zal bij een gunstige herschikking minimaal USD 5 miljoen per jaar bedragen.”

N.V. Havenbeheer weigert

De regering heeft meer dan een jaar samen met de bedrijven gewerkt aan oplossingsmodellen en heeft een formeel besluit genomen over het financieringsmodel. Aanvankelijk was het model om de N.V. Havenbeheer die over wat reserves beschikt de financiering van het verlieslatende SLM te laten verzorgen. Het is volgens de VES, niet duidelijk waarom N.V. Havenbeheer keihard heeft geweigerd om het collega-Staatsbedrijf een helpende hand te bieden. Mogelijk hadden zij ook geen vertrouwen in een Herstelplan dat niet goed onderbouwd en extern getoetst is.

Grote Successen

Paul de Haan, CEO van de SLM, geeft aan: “Er zijn al grote successen geboekt. Met een aantal grote schuldeisers zijn er bijvoorbeeld afspraken gemaakt over de grace periode en de betalingsregeling.” Om het noodgedwongen vooruitschuiven van je betalingsverplichtingen naar de toekomst als “grote successen” te presenteren, helpt het vertrouwen niet terug te brengen. De Haan legt uit dat de huur van het nieuwe vliegtuig het eerste deel is van het Herstelplan van de SLM. Hij benadrukt dat niemand aan Surinam Airways wilden leasen, maar uiteindelijk is er toch een bedrijf bereid gevonden voor zes maanden. “In de zes maanden tijd waarin het nieuwe vliegtuig zal worden gebruikt, zal SLM ook uitkijken naar het beste vliegtuig voor de SLM.” Deze onzekerheid geeft weinig reden tot vertrouwen.